Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлша вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази тошкент педиатрия тиббиёт институти

Мавзу: Психогигиена ва психопрофилактика. Психогигиенанинг 
умумий принциплари. Онг ва онг бузилишлари. 
 
«Гигиена»
сўзининг маъносида асосан саломатлик ҳақида таълим 
бериш, соғлиқни сақлаш ва саломатликни қўллаб-қувватлаш туради. Бу 
медицинанинг профилактик бўлими бўлиб, инсон саломатлигига ташқи 
муҳитнинг таъсирини ва инсон организмида касалликни келтириб чиқаруачи 
факторлар ва муҳитларни ўрганади. Инсоннинг ҳолатига нафақат табиат, 
балки, биринчи ўринда инсонлар гуруҳининг ва жамоанинг таъсири катта 
бўлади. 
Психогигиена деб, инсоннинг руҳий соғломлигига ва шу соғломликни 
сақлаб туришга айтилади. Бунда соғломликни сақлаб туришга ва уни 
мустаҳкамлашга йўналтирилган тадбирлар катта аҳамиятга эга. 
Психогигиена пайдо бўлиши билан доимо ва бевосита руҳият 
профилактикаси билан боғлиқ бўлган, бу боғлиқлик касалликнинг пайдо 
бўлиши, 
унинг 
ривожланиши 
ҳақида 
огоҳлантиради. 
Агар 

---

11 
психопрофилактиканинг асосий мақсади касалликнинг бошланиши ва аниқ 
руҳий хасталикнинг пайдо бўлиши ҳақида огоҳлантиришга қаратилган бўлса, 
психогигиенанинг асосий мақсади руҳий соғлиқни қўллаб-қувватлаш ва 
шакллантиришга қаратилган бўлади. 
Психогигиенанинг систематик бўлимлари 2 хил кўринишда бўлади. 
Биринчидан, кенг тарқалган қўлланмаларда кўрсатилганидек, ёшга доир 
психогигиена, билим олиш психогигиенаси, маиший хизмат психогигиенаси, 
оиланинг ва жинсий ҳаётнинг психогигиенаси, касал одамнинг 
психогигиенаси, шунингдек, психогигиенанинг маҳсус бўлимлари ҳақида 
сўз юритилади.
Психогигиенанинг тўлиқ бўлими эса, инсонларнинг турли ёшдаги 
руҳий ўзгаришларини қаттиқ ҳисобга олади. Демак, психогигиенанинг 
иккинчи йўналиши ёшга доир руҳий ўзгаришлардир. 
Болалик даври психогигиенаси. 
Болаликда таъсирланишнинг кетма-
кетлиги мураккаблашиб боради. Бу даврда бола асосан таассуротлар билан 
яшайди. Унинг руҳий фаолияти асосан ташқи муҳитнинг таъсири остида 
шаклланади. Бошқа ҳеч бир ёшда руҳиятнинг шаклланишида ўйин бу қадар 
катта аҳамиятга эга бўлмайди.