X. Vaxobov, A. A. Abdulqosimov, N. R. Alimkulov

Nazorat savollari: 
1.
Shimoliy Gvineya tabiiy geografik o’lkasiga tavsif bering? 
2.
Kongo botig’i tabiiy geografik o’lkasiga tavsif bering? 
3.
Tabiiy geografik o’lkalarning boshqa o’lkalardan farqli tomonlarini ayting? 

---

48 
4.
Tabiiy geografik rayonning gidroiqlimiy xususiyatlari nimada? 
1.7.3. SHARQIY AFRIKA TABIIY GEOGRAFIK RAYONI 
 
Tayanch so’z va iboralar: 
Sharqiy Afrika va
 
Efiopiya-Somali tabiiy geografik 
o’lkasi, geotektonik struktura, kristall jinslar, landshaft komplekslar, morfotektonik 
struktura, gorst, Afar botig’i. 
 
Materikning janubi-sharqiy qismini egallagan o’lka Afrikaning boshqa 
qismlaridan okean sathidan 4000-5000 m balandlikka ko’tarilganligi, yirik 
tog’liklar, baland tizmalar va platolardan tarkib topganligi hamda tog’ rel’ef 
shakllarining hukmronligi bilan ajralib turadi. Tabiiy geografik rayon qadimiy 
kristalli platformaning serharakat qismida joylashgan bo’lib, neogen va to’rtlamchi 
davrlarda kuchli tektonik harakatlarni boshdan kechirgan. Bu hudud hozir ham 
seysmik jihatdan eng harakatchan mintaqa hisoblanadi. Baland Afrika geotektonik 
strukturasi va yer usti tuzilishining murakkabligi, kuchli parchalanganligi, yer 
po’stida yoriqlarning keng tarqalganligi, qadimgi va hozirgi vulkanik jarayonlarning 
faolligi hamda landshaft komplekslarining xilma-xilligi bilan ham farq qiladi. Bu 
yerda tropik cho’l landshaftlaridan tortib, qirg’oq
 
bo’yidagi tog’ yonbag’irlarida 
nam ekvatorial o’rmonlar va baland tog’ cho’qqilarida qor bilan qoplangan nival 
mintaqagacha uchraydi. Baland Afrika hududidan materikning Atlantika va Hind 
okeanlari havzalari o’rtasidagi bosh suvayirg’ichi o’tadi va undan eng yirik sersuv 
daryolar boshlanadi. Materikning bu qismi morfotektonik strukturasi va tabiiy 
xususiyatlari bilan farq qiluvchi ikkita yirik - Efiopiya-Somali va Sharqiy Afrika 
yassi tog’ligi tabiiy geografik o’lkalari ajratiladi.