Akbar zamonov tarix fanidan olimpiadaga

 
Raboti Malik 
 
Raboti 
Malik 
karvonsaroyi 
Karmanadan 18 km g‘arbda joylashgan, 
Cho‘li 
Malikda 
barpo 
etilgan 
o‘z 
davrining buyuk qasrlaridan biri bo‘lgan. 
Rabotlar arablar Sharqqa qarab yurish 
boshlagan 
paytlardan 
boshlab, 
chegaralarda otliq soqchilarning turishlari 
va chegarani qo‘riqlashlariga mo‘ljallab 
qurila boshlangan. Dastlabki rabotlar VIII 
asrda Xurosonda vujudga kelgan. VIII 
asrda ummaviylar xalifasi Amros ibn Abdulloh (727-729 yillar) birinchi rabotni 
qurdirgani haqida ma'lumotlar mavjud. Bular orasida Xurosondagi IX asr 
yodgorliklari – Raboti Sharif va Raboti Sulton eng mashhurlari bo‘lgan. 
Keyinchalik rabotlar yo‘llar ustida qurilib, ular mehmonxona vazifasini bajarib 
kelgan. Xuddi shuningdek, Cho‘li Malikda qurilgan Raboti Malik ham Buyuk Ipak 
yo‘li ustida qurilgan karvonsaroy – mehmonxona vazifasini bajargan. 
Raboti Malik Markaziy Osiyodagi eng qadimgi monumental arxitektura 
yodgorligi hisoblanadi. U karvonsaroydan tashqari, atrof va chegarani qo‘riqlash 
istehkomi vazifalarini ham bajargan. Shuningdek, Karmana va Tavois o‘rtasida 
Buyuk Ipak yo‘lidan o‘tuvchi yo‘lovchilar uchun muhim va zaruriy qo‘nalg‘a 
xizmatini ado etgan. 
Raboti Malik 1069-1079-yillar orasida Buxoroda hukmronlik qilgan 
qoraxoniy sultonlardan bo‘lgan Tamg‘achxon Ibrohim (1046-1068)ning o‘g‘li 
Malik Shamsulmulk Nosir ibn Ibrohim (1068-1080) davrida qurilgan. 
Shamsulmulk Buxoroning mahalliy noiblaridan biri bo‘lib, Buxoro va unga 
qarashli hududlar atrofida qator imoratlar qurdirgan. 
Raboti Malik chorsu hovli va atrofini o‘ragan xona – hujralardan iborat bo‘lib, 
unga janub tomondagi peshtoqli darvoza orqali kirilgan. Bino tashqi kungurador 
devorlarining uzunligi 100 metrga yaqin bo‘lib, balandligi 12 metrgacha bo‘lgan. 
Devorning balandligi uning orqasidagi xonalar ikki qavatli bo‘lganligidan darak 
beradi. Rabotning o‘rtasida ulkan peshtoq bo‘lib, uning bo‘yi 18 metr, eni 12 
metrni egallagan. Darvoza qurilishi jihatdan Markaziy Osiyodagi qadimgi 
me'moriy bino hisoblanib, unda sakkiz qirrali yulduzlar, turli geometrik shakllar 
mavjud. Peshtoq chekkasida ikki burj yasalib, ular o‘zaro baland devor bilan 
o‘ralgan. Devor o‘rtasida pil – tovar burjlar qatori tepasi kichrayuvchi ravoqlar 
bilan bog‘langan. 

---