O`zbekiston respublikasi qishloq va suv xo`jaligi vazirligi

2 savol.
Urug’larning pansirlik xususiyati: - urug’ po’chog’ida po’kak to’qima bilan 
sklerinxema orasida tarkibida ko’p miqdor (76 % gacha) uglerod bo’lgan qora rangli 

---

54 
qalqon xujayralari qatlami borligi bilan xarakterlanadi. Qalqon (pansirlik) qatlami 
urug’ning mag’zini kungaboqar kuyasi qurti (lichinkasi) ning zararlashidan saqlaydi. 
Shuning uchun urug’ning pansirlik (qalqonlik) xususiyati navning qimmatli xo’jalik 
belgilaridan biri xisoblanadi. Urug’ning pansirligi olmos yoki pichoqcha bilan tirnash 
usuli, bug’lash usuli yoki bixromash sulfat kislota aralashmasi bilan ishlash usullarida 
aniqlanadi.
Tipik urug’lar (pansirlikni xisobga olmagan xolda) umumiy urug’ miqdori bo’yicha 
aniqlanib, xisobga olinadi. Pansirlik faqat tipik urug’larning miqdoriga asosan 
aniqlanib so’ng hisobga olinadi.
Qurq va xul chirish sklerotoniya, yolg’on un shudring kasalliklari bilan zararlangan 
o’simliklar, xar bir kasallik bo’yicha aloxida – aloxida hisobga olinadi.
Tipiklikni (soflikni) aniqlash bo’yicha misol.
Namuna uchun olingan 500 ta urug’ning tipiklari – 476 dona. 
Tipik bo’lmaganlari – 24 dona 
500 ----- 100 % 
476 ---- Х Х (tipiklik)= ( 476 Х 100 ) : 500 = 95,2 %
Pansirlikni aniqlash bo’yicha misol. 
Urug’ning pansirligi 476 ta tipik o’simlikga asosan aniqlanadi. Ya’ni: 476 ta dan – 
470 tasi pansirli 
6 donasi – pansirlik emas. Shuning uchun quyidagicha prvporsiya тузилади.
476 ----- 100 % 
470 ---- Х Х (pansirlik)= ( 470 Х 100 ) : 476 = 98,7 % 
Kungaboqar urug’ligi navdorlik sifatlari bo’yicha 1-toifaga navdorligi -99,8 
qalqondorligi -98% ikkinchi va uchinchi toifaga bu ko’rsatkichlar muvofiq holda 
98%, 97% va 96% : 97% dan ekinboplik sifatlari bo’yicha 1 sinf tozaligi 99%, 
unuvchanligi 95%, mutonosib ravishda ikkinchi sinfda 98-93%, uchinchi sinfda 97 va 
90% kam bo’lmasligi kerak.