“Металл қуйиш усуллари” мавзусини

Tayyor detal chizmasi. 
Kuymaning cherteji. 
Model yasaladi. Bunda kuyma cherteji ulchamlariga metallni utirish /usadka/ 
kiymati xisobga olinadi. Bunda sterjen kuyish joylarini olish xam xisobga olinadi. 
Maxsus stol yuzasiga tag-taxta kuyilib,unga model urnatiladi (rasm, a). Past opoka 
modelga kiygiziladi. Kolip materiyali kuymaga yopishmasligi, kuyma yuzasi tekis 
chikishi uchun model yuzasiga bir oz toza kum sepiladi. Kolip materiyali opok 
tulguncha solinib shibbalanib boriladi.Kolipning gaz utkazuvchanligini oshirish 
uchun six-begiz yerdamida bir necha kichik kanalchalar ochiladi (rasm, b). 
Opoka ustiga modelning ikkinchi tag
-
taxtasi kuyilib, birgalikda 180° ga aylantirib 
stolga kuyiladi (rasm, v).
 

---

38 
 
 
 
 
 
Kum tuprokdan yasalgan 
koliplarda kuyma olish 
texnologiyasining sxemasi 
 
 
 
 
 
 
Modelning pastki tag-taxtasi olib tashlanib,pastki 
opoka ustiga ustki opoka kuyiladi. Sungra kuyish sistemasi urnatiladi. Opokalar 
bir-birlariga nisbatan siljimasligi uchun shtirlar bilan maxkamlanadi. Ustki opoka 
tomonidan model ustiga toza kum sepiladi. Tepadagi singari, kolip materi bilan 
usti opoka xam tuldirilib, shibbalab beriladi. Opokalar ajratilib, pastki opokadan 
model va kuyish sistemasi elementi, ustki opokadan kuyish sistemasi modellari 
oxista ajratib olinadi. Kolipga metall kuyish kanallari tozalanadi /oxista/. Sterjen 
tayanch yuzasiga urnatilib kolip yigiladi (14-rasm, z). Metall kuyish. 
Kolipni buzib, kiymatini ajratib olish. Kuyish sistemasi urnidagi metallni 
kesib tashlash.
Kulda tayyorlangan ish unumi past, shibbalanishi xar xil, yukori darajadagi 
malakali ishchi talab kilinadi, aniklik kichik, maxsulot tannarxi baland. Shuning 
uchun korxonalarda fakat mashinalarda yasaladi. 
Mashina yordamida opokalar mexanizmlarga kuyiladi urnatiladi. Modelni 
unatish, kuyma aralashmasini tukish-sepish, aralashmani shibbalash, ymani 
kolipdan olish-xammasi mashina vositasida bajariladi. 

---

39 
Kuyma kolip aralashmasini shibbalovchi mashinalar ishlash prinsiplariga 
kura 3 turga bulinadi: 1- presslovchi, 2 - silkitib presslovchi, 3 - kum otar 
mashinalar. 
Presslovchi mashinalar konsruksiyasiga kura ustidan yoki ostidan 
presslovchi mashinalarga budinadi.