С а д р и д д и н а й н и й э с к и м а к т а б

мени ўз тахтачамга қаратиб: «Алиф. бе, те, ее, дегин», деди. Мен
ҳам унннг огзидан олиб қалиги уч сўзни, яъни уч ҳарфнинг
отини айтиб бердим. Мен бу сўзларни айта оладиган бўлгандан
кейин ҳалиги бола бошқа болаларни ўргатишга кетди. Болалар у
болани халфа дер эдилар.
Бир оз вақт ўтгандан кейин домла чиқиб кетди ва унинг
кетгани ҳамон халфа болаларга:
— Туринглар, кураш қиламиз,— деди.
Болалар гуриллашиб ўрниларидан турднлар ва бир-бировлари
билан кураша, ёқалаша бошладилар, кучлилар кучсизларни йиқи-
тиб босдилар.
Болалар ярим соатча бир-бировлари билан курашганларидан
кейин халфа бориб мактабдорнинг ўрнида деворга суяб қўйилган
узун таёқни олди ва болаларни бир бошдан ура бошлади. Мен
қўрқиб мактабхонадан чиқиб қочмоқчи бўлдим, лекин бу муяссар
бўлмади. Чунки мактаб эшигини ичкаридан занжирлаб, зулфпнига
чўн тиққанлар ва чиқиш-киршн йўли бутунлай беркилган экан,
мен ёш ва эндигина олти ёшда бўлганимдан эшикни очишга бўйим
ва кучим етмас эди.
Халфанинг таёқи остида уён-буён қочиб югуришиб юрган
болалар, унинг:
— Ҳар ким ўз ўрнига ўтирсин, бўлмаса яна ҳам қаттиқроқ ура-
ман!— дейиши билан ўз жойларига ўтирдилар, мен ҳам ўз ўрнимга
бориб ўтирдим.
Халфа қўлида узун таёқ, такка тургани ҳолда:
— Болалар, энди камонбозий!— деди.
— Камонбозий!
— Камонбозий!
— Камонбозий!
Болалар бнрдан шовқин кўтардилар ва амалий ишга кўчдилар.
Болалар мактабнинг бирдан-бир палоси бўлган ўз остиларидаги
бўйранинг чўпларини суғура бошладилар ва киссаларидан ин
чиқариб, ўша чўплардан ёй (камон) ясадилар.
Хар бола шу каби бир бўйра чўпдан камон ясаб, бўйранинг
иккинчи бир чўнини ўқ ўрнида ишлатиб, ўз рўпарасидаги болага