Ona tili va adabiyot fanlaridan

Shu onga shiroq o`chdi
– sodda gap 
2.
Birdaniga o`q uzuldi
- sodda gap 
Qo`shma gaplar tasnifi quyidagicha 
Sodda gaplarni bog`lab turuvchi vazifalar 
1. 
va 
2. 
yo 
, 
yo 
3. 
goh 
, 
goh 
4. 
shuning uchun 
5. 
chunki 
3 – slayd 
Qismlari teng bog`lovchilar, bo`lsa, esa so`zlari –u (-yu) –da yuklamalari yordamida 
Gap 
Sodda 
Qo`shm
a 
Qo`shma gap 
Bog`langan 
Bog`ljvchisi
z 
Ergashgan 
v 

---

bog`langan gaplar bog`langan qo`shma gaplar deyiladi. 
Qo`shma gaplardan tashkil 
topoyatganligi uchun quyidagi qolip ko`rinishini belgilab olamiz. 
1)
Qo`ng`iroq chalindi 
va
dars boshlandi 
Ma`lumki bog`lovchi qo`shma gaplar teng bog`lovchilar biriktiruv zidlov, ayiruv bo`lsa esa 
bog`lovchilardan hosil bo`ladi. 
Biriktiruv bog`lovchilari bog`langan qo`shma gap deb, qismlari o`rtasida subab – natija 
munosabatli qo`shma gaplarda voqea – hodisaning ketma – ketligi munosabatida bo`ladi. Ba`zan 
– u (-yu) – da yuklamalari ham biriktiruv bog`lovchilari bajargan vazifani bajaradi. 
Masalan: 
1)
To`satdan eshik sharaqlab ochildi va ostonada Ertayev paydo bo`ldi. 
2)
To`satdan eshik sharaqlab ochildi-yu, ostonada Ertayev paydo bo`ldi. 
3)
To`satdan eshik sharaqlab ochildi-da, ostonada Ertayev paydo bo`ldi. 
5 – slayd