lablangan
, ishtirok etmasa
–
lablanmagan unlilar
deyiladi. Unlilarning talaffuzida lablar ishtirok etib, ular
ilgariga cho'chchayib chiqsa, kuchli
lablangan unlilar
deb yuritiladi. O'zbek ti-
lidagi (u), (o') va rus tilidagi (o), (u) tovushlari kuchli lablangan unlilardir. Unli-
larning talaffuzida lablar ishtirok etib, ular ilgari cho'chchayib chiqmasligi
mumkin. Bunday unlilar
kuchsiz lablangan
hisoblanadi. Ingliz tilidagi /כ/, /כ:/,
/
υ
/, /u:/ tovushlari ana shunday kuchsiz lablangan unlilardir. Ko'pincha til orqa
unlilari lablangan bo'ladi. Biroq, ba'zi tillarda, xususan fransuz tilida til oldi un-
lilari ichida ham lablangan tovushlar mavjud.
Lablanmagan unlilarning talaffuzida lablar faol ishtirok etmay, ular
chekkaga tortilgan (masalan, ingliz tilida /i:/, /a:/, /æ/ unlilari) yoki bevosita
(neytral) holatda bo'ladi (o'zbekcha (i), (e), ruscha (i), (e) va inglizcha /i/, /e/, /Λ/
kabi).
4) Yuqorida ko'rsatilgan unlilarning artikulyatsion xususiyatlari ularning
sifat belgilari deb yuritiladi. Unli tovushlarning cho'ziq va qisqaligi esa
Do'stlaringiz bilan baham: |