O`zbek tili sintaksis shuxrat sotvoldiyev 33 210 87 88 Sintaktis So

. Inkor bog‘lovchis
i (na…na) bog‘langan qo‘shma gap qismlarini bog‘lash bilan bir
ga
ularda ifodalangan harakat-holat yoki belgining inkorini ham bildiradi. Shuning 
uchun bunday bog‘langan qo‘shma gaplarda kesimlar bo‘lishlishakldagi fe’llar yoki bor, 
mavjud kabi so‘zlar orqali ifodalansa
-da, mazmun inkor tarzida anglashiladi. Yozuvda 
takror qo‘llanayotgan bog‘lovchidan oldin vergul qo‘yiladi.
5
. Bo‘lsa, esa
so‘zlari bog‘langan qo‘shma gap qismlarini bog‘lash bilan
birga ular
o‘rtasida 
qiyoslash va zidlash munosabati mavjudligini ifodalaydi. 
Bo‘lsa, esa so‘zlari 
qiyoslan
uvchi bo‘lakdan so‘ng keladi.
Men keldim, u esa kelmadi. Men fizikaga, u bo’lsa matematikaga qiziqadi.
Mening kelishim oson bo’ldi, uning yetib kelishi esa ancha og’ir kechdi.
BOG’LANGAN QO’SHMA GAPLAR
Bog’langan qo’shma gaplarning 5 ta turi:
1) Biriktiru
v bog’lovchilari bilan:va, hamda, 
-u(yu), -daMunosabati: Payt, sabab-natija. 
2) Zidlov bog’lovchilari bilan: ammo,lekin, biroq, balki Munosabati: zidlik.
-u, -yu, -da 
munosabati: zidlik, ketma -ketlik 
3) Ayiruv bog’lovchilari bilan: yo … yo,yo, yoki, dam...dam, goh…goh
Munosabati: yo…yo bog’lovchilari
ikkita ish harakatdan bittasini tasdiqlabikkinchisini 
inkor etadi, ikkita ishdan 
bittasi bo’ladi.
Qolgan barcha bog’lovchilarda
goh…goh, dam…dam va …. 
larda ikkala ish galma-gal 
amalga oshadi. 
4) Inkor bog’lovchisi bilan bog’langan
qo’shma gap: na … na
Munosabati: inkor (kesimi tasdiq 
bo’ladi).
5) Bo’lsa, esa bog’lovchlari bilan
bog’langan qo’shma gap: bo’lsa, esa
(o’rni ikkinchi 
gapda, qiyoslanuvchi 
so’zdan keyin)
Munosabati: qiyoslash, zidlash.