Ctzbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi q. O u m o V, O. Abduqudusov, L. Uzoqova, M. Ahmedjonov, D. Jalolova

1.3. Kasb-hunar ta’Iimining o‘quv-me’yoriy hujjatlari
Ma’lumki, insonning har bir xatti-harakati ongli ravishda amalga 
oshadi. Ana shu ongli xatti-harakat yetuk rus psixolog olimi P.Ya. 
Galperin va uning maslakdoshlari fikricha, asosan, quyidagi uch 
bosqichda amalga oshadi:
I. MoMjalga olish bosqichi bo‘lib, unda shaxs o ‘z oldiga qo‘ygan 
aniq maqsadini mo‘ljalga oladi, ya’ni rejalashtiradi, loyihalashtiradi. 
Maqsadga erishish yo‘llarini modellashtiradi.
II. Asosiy, amalga oshirish bosqichida o‘z imkoniyati, shart-sharoit, 
mavjud bo‘lgan ko'plab boshqa omillarni hisobga olgan holda amaliy 
xatti-harakatlar bajarilib, ma’lum natijaga erishiladi.
III. Nazorat qilish va o'zgartirishlar kiritish bosqichi hisoblanib, 
unda ko'zlangan maqsad bilan olingan natija qiyoslanadi va kerakli 
Auiosaga kelinadi. Kerakli hollarda reja va amalga oshirish bosqichlarining 
mazmuni, tuzilmasi va shakliga o ‘zgartirishlar kiritilib, ish-harakat 
usullari takomillashtiriladi.

---

Kishilar (inson) tomonidan amalga oshiriladigan barcha jarayonlar 
kabi ta ’lim-tarbiya ishi ham ushbu qonuniyatga to ‘liq bo'ysunadi. 
Demak, ta ’lim-tarbiya ishi ma’lum me’yorlar doirasida amal qiladi. 
Bu m e’yorlarsiz ta ’lim-tarbiya ishi mazmun, shakl, zamon va makon 
hamda natijalar tekisligida samarasiz boiadi. Aslini olganda, maxsus 
ta ’lim muassasalarida amalga oshiriladigan taiim -tarbiya ishlari aniq 
maqsadni ko'zlab, reja asosida kechadi.
0 ‘zbekiston Respublikasi davlat mustaqilligiga erishib, iqtisodiy va 
ijtimoiy rivojlanishning o'ziga xos yoiini tanlashi kadrlar tayyorlash 
tuzilmasi va mazmunini qayta tashkil etishni zarur qilib qo‘ydi. “Ta’lim 
to ‘g‘risida”gi qonunning joriy etilishi yangi o‘quv rejalari, dasturlan, 
darsliklarni hamda zamonaviy didaktik ta’minotni ishlab chiqishni va 
tatbiq etishni taqozo qildi.
Shu nuqtayi nazardan Kadrlar tayyorlash Milliy dasturida taiim
jarayoni, m azm unini isloh qilish, asosan, m e’yoriy hujjatlar 
majmuyi (davlat taiim standarti, o‘quv rejalari va dasturlari) asosida, 
kadrlarga ta iim va tarbiya berish milliy istiqlol g‘oyalariga muvofiq 
amalga oshirilishi alohida ta’kidlab o‘tilgan.
T asniflagich 0 ‘zb ek isto n R esp u b lik asin in g a x b o ro tla rn i 
kodlashtirish va tartibga solish yagona tizimining tarkibiy qismidir.
Oliy ta ’lim y o ‘nalishlari va mutaxassisliklari tasniflagichi
— oliy 
m aium otli kadrlar tayyorlash uchun bakalavriat ta iim yo‘nalishlari 
va magistratura mutaxassisliklarining tizimlashtirilgan ro‘yxatidir. Unda 
quyidagi sakkizta bilim sohasi ko‘zda tutiladi:
1. Taiim
2. Gumanitar fanlar va san’at
3. Ijtimoiy fanlar, biznes va huquq
4. Fan
5. Muhandislik, ishlov berish va qurilish tarmoqlari
6. Qishloq xo‘jaligi
7. Sogiiqni saqlash va ijtimoiy ta ’minot
8. Xizmatlar
Tasniflagichda taiim bosqichlari (bakalavriat, magistratura), bilim 
va taiim sohalari, taiim yo‘nalishlari va mutaxassisliklari yettita raqamli 
kod bilan belgilanadi.
- mutaxassislik kodi;
- yo‘nalish kodi;

---

- ta ’lim sohasi kodi;
- bilim sohasi kodi;
- ta ’lim dasturlarining bosqichli kodi.
Ta’limning xalqaro standart tasnifiga binoan ta ’lim bosqichlari 
bakalavriat yo‘nalishlarida 5 raqami, magistratura mutaxassisliklarida
— 5 A (raqam va harf)bilan belgilanadi. Masalan: bakalavriat kodi 
5140100, 5211300, 5520400 va hokazo; magistrlar 5 A 140101, 
5A211301, 5A520403 va hokazo.
Kasb-hunar ta ’limiyo ‘nalishlari tasniflagichi
o'rta maxsus va kasb- 
hunar ta’limi muassasalarida kichik mutaxassislar tayyorlash bo'yicha 
tayyorlov yo‘nalishlari kasblarining va m utaxassisliklarining 
tizimlashtirilgan ro'yxatidir.