O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent temir yo'l muhandislari instituti Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti amirov s

Ma’ruza №26 
Uch fazali asinxron motorning ishlash prinsipi 
3.27-rasmda ko'rsatilgan elektr mashina stator chulg'amlari uch fazali 
manbadan ta'minlanganida aylanuvchan magnit maydoni hosil bo'ladi. Rotor qisqa 
tutashtirilgan yoki 3 ta faza chulg'amlaridan tashkil topgan bo'ladi. Aylanuvchan 
magnit maydoni rotor chulg'amlarini kesib o'tganida ularda elektromagnit 
induksiya qonuniga ko'ra EYuK hosil bo'ladi. Bu EYuK lar ta'sirida rotor 
chulg'amlaridan toklar o'ta boshlaydi. Statorning aylanuvchan magnit maydoni va 
rotor toklari atrofidagi maydonlarning o'zaro ta'siri natijasida rotorni aylanuvchan 
magnit maydoni yo'nalishida aylantiruvchi moment yuzaga keladi. Rotorning 
aylanish tezligi (
n
2
) statorning aylanuvchan magnit maydoni aylanish tezligi 
n
1
dan 
biroz kichikroq bo'ladi. Chunki, agar 
2
1
n
n

bo'lganida, aylanuvchan maydon 
kuch chiziqlari rotor chulg'amlarini kesib o'tmagan va unda EYuK 
induksiyalanmagan bo'lar edi. Shuning uchun ham bunday motorlar asinxron 
motorlar deb ataladi. 
Rotor tezligini aylanuvchan maydon tezligidan kichiklik darajasi sirpanish 
bilan tavsiflanadi: 
1
2
1
n
n
n
S


. 
Kam quvvatli asinxron motorlarda turg'un rejimda sirpanish 0,1

0,15 ni, katta 
quvvatli asinxron motorlarda esa u 0,02

0,05 ni tashkil etadi. 
Asinxron motorlarning tuzilishi, ishlash prinsipi va o'ziga xos xususiyatlari 
"Elektromexanika" kursida batafsil bayon etiladi.