Tibbiyot instituti talabalari uchun

Elektr tokidan jarohatlanishda organ va to’qimalardagi o’zgarishlar
Ko’pchilik hollarda elektr toki odam tanasidan o’tayotganda topilgan 
morfologik o’zgarishlar elektr tokidan jarohatlarni diagnostikasida muhim 
ahamiyatga egadir. Ayniqsa, terida elektr tokining kirish va chiqish joyida elektr 
tamg’asi, elektrdan kuyish, mexanik jarohatlanishlar va yashining tasviri kabi 
xarakterli o’zgarishlar kuzatiladi.
Elektr tamg’asi yoki elektr belgisi tok ta’sirida teri jarohatlanishining o’ziga 
xos belgisi hisoblanadi. Elektr tamg’asining morfologiyasi har xil bo’ladi. 
Epidermisning so’rg’ich qavati qalin bo’lgan (qo’l kafti, oyoq kafti yuzasi) 
joylarda ko’pincha elektr tamg’asi paydo bo’lib ular yumaloq yoki oval shaklda 
kulrang oqimtir yoki sarg’ish tusli, ushlab ko’rilganda qattiq konsistentsiyali 
bo’ladi. Ularning chetlari teri yuzasidan valiksimon ko’tarilgan, markazi esa biroz 
cho’kkanligi ko’rinadi (81-rasm).
Elektr tamg’amsi atrofidagi teri o’zgarmagan, sochlar kuymagan bo’ladi. 
Agar kontaktning maydoni katta bo’lganda ba’zan tokning o’tkazgichi konturi 
shaklini qaytaradi.
Elektr tamg’alari faqatgina tokning kirish va chiqish qismidagina emas, 
balki tok xalqasi yo’nalishi bo’ylab, odatda katta bo’g’imlarning bukuvchi 
262

---

yuzasida topilishi mumkin. Bu joylarda elektr tamg’asining hosil bo’lishi tokning 
teriga teguvchi joylari orasidan sakrab o’tishi bilan tushuntiriladi.