1 Bemorlarga umumiy parvarish nima?

12) Bemorlarning ovqatlanishi, shifobaxsh ovqatlanish tushunchasi? 
Bemorlarning ovqatlanishi. Ovqatlanish organizmning salomatligi, ishlashi va atrof-muhit ta'siriga chidamliligiga sezilarli 
ta'sir ko'rsatuvchi eng muhim omillardan biridir. Gippokrat o'z asarlarida "...oziq-ovqat dori bo'lishi kerak, va tibbiyot 
oziq-ovqat bo'lishi kerak" degan. 
Kasal odamning ovqatlanishi majmuasi dietani bildiradi. Dieta yunonchadan sog'lom va kasal odamning ovqatlanishini 
bildiradi. Dietologiya - insonning normal va turli kasalliklarda ovqatlanishini o'rganadigan hamda tibbiy ovqatlanishni 
tashkil etish bilan shug'ullanadigan tibbiyotning bo'limi hisoblanadi. 
Shifobaxsh ovqatlanish haqida tushuncha. Terapevtik ovqatlanish (dietoterapiya) 
–
terapevtik yoki profilaktik 
maqsadlarda maxsus shakllantirilgan oziq-ovqat rasionlari va parhez rejimlaridan foydalanishdir. Dietoterapiya 
ovqatlanish vaqti va sonini, ular orasidagi intervallarni va parhezni aniqlaydi. Oziq-ovqat rasioni oziq-ovqatga bo'lgan 
talablarning enenergiya qiymati, kimyoviy tarkibi, oziq-ovqat majmui, og'irligi va oziq-ovqat iste'molilarini tartibga 
soladi. Oziqlanish rasional-fiziologik jihatdan to'liq bo'lishi, bir qator omillar, jumladan, insoning jinsi, yoshi va jismoniy 
faoliyati xarakteriga mos kelishi, shuningdek, energetik muvozanatli bo'lishi, ma'lum miqdorda kerakli oziq moddalarini 
ma'lum miqdorda saqlashi kerak. Optimal ovqatlanish to'rt marta bo'lib, nonushta 25%, ikkinchi nonushta - 15%, tushlik-
35%, kechki ovqat-25% bo'lishi lozim. Tibbiy oziqlanish asosiy tamoyillaridan biri - oziq moddalarni insonga kundalik 
energetik ehtiyoj berishidir. Inson tanasi to'g'ri nisbatlarda oqsillar, yog'lar, uglevodlar, vitaminlar, minerallar va suv 
ma'lum bir nisbatda olishi lozim. Sog'lom odam kuniga ovqat orqali 3000 kkal energiya olishi kerak. Organizmda 1 
gramm oqsil parchalanganda chiqadigan energiya miqdori 4,1 kkal ga, 1 gramm uglevod prachalanganda ajralib 
chiqadigan energiya miqdori 4,1 kkal ga, 1 gramm yog'yonishi vaqtida ajralib chiqadigan energiya miqdori 9,3 kkal ga 
teng. 
Kunida sog'lom odamning rasioni 80-100 gramm oqsil, 80-100 gramm yog', 400-500 gramm uglevodlar, 1700-2000 
gramm suv (shu jumladan choy, qahva va boshqa ichimliklar tarkibidagi ichimlik suvi shaklida 800-1000), vitaminlar, 
mikroelementlari va boshqalarni o'z ichiga olishi lozim. Bemorning rasionida oqsillar, yog'lar, uglevodlar va boshqa 
moddalar nisbati kasallik tabiatiga qarab o'zgarishi mumkin. Qandli diabet kasalligida kundalik rasionida uglevodlar 
kamaytiriladi, gipertoniya kasalligida, buyrak etishmovchiligida oziq-ovqatda tuz iste'moli kamaytiriladi. 
Parhez stollari haqida tushuncha. Parxez stollarini tuzish va buyurish. Menyu tuzish va qayd qilish. Ovqat tarqatish 
tartibi. Bemorlarning ovqatlantirish uning parvarishining eng muhim tarkibiy qismidir. Dietoterapiya barcha kasalliklar 
uchun davolashning ajralmas qismidir. Dieta davolovchi oziq-ovqatlarni, oziq-ovqatlarni pazandalik qayta ishlashni va 
ovqatlarni ma'lum bir sifat tarkibini o'z ichiga oladi. Shifokor shifoxonada (yoki uyda) bemorga jismoniy faoliyat rejimi 
bilan birga, ishtirok etuvchi tegishli dietani (davolash stolini) belgilaydi. Tibbiy-profilaktika muassasasida tibbiy 
ovqatlanishni tashkil etish uchun bosh vrach mas'uldir. Yotoqdagi bemorlarning ovqatlanishi uchun esa davolovchi vrach 
ma'sul.