Dvigatellarni ishga tushirish tizimi

14.1-jadvalda Rossiyada ishlab chiqilgan avtomobillar va traktorlaming
suyuqlikli isitgichlaming issiqlik texnik tavsiflari keltirilgan.
Hozirgi paytida kuch qurilmalarini loyihalash bosqichda isitkichning
issiqlik ish unumdorligi quyidagi ma’lumotlarga asosan faqat taxminiy
aniqlanishi mumkin. Ishonchli ishga tushirish uchun bloklar kallagining
harorati 80...90 °C, o'zak podshipniklaming o'rtacha harorati esa 0...-5 °C
bo'lishi tajribalar orqali o'matilgan. Ko'rsatilgan vaqtda nomlari kel­
tirilgan haroratlarni olish uchun issiqlik unumdorligini (kJ/s) quyidagi
ifoda bo'yicha hisoblash mumkin:
100
80
60
40
20
-20
^to
1
2 \
: z i
f
-------
- к ф
A
Й
2
Qn =
K,mdvAtpodsh
60r
(14.4)
4 
8 
12 16 20 24 
\,min
14.9-rasm.
Z I L - 3 7 5 dvigateli ele­
m entlari h aro ratin in g isitish vaqtiga 
bogMiqligi.
bunda: A",-podshipniklaming shartli is­
siqlik sig'imi, kJ/(kg- °C); 
mlh
— dviga­
tel massasi; zl/^-isitishdan oldin va
isitishdan keyin podshipniklar harorat-
larining farqi; x — isitish vaqti, s.
NAMI ma’lumotlari bo'yicha ZIL-130
dvigateli uchun 
K,=
2,8kJ/(kg- °C), Ros­
siyada ishlab chiqarilgan boshqa dvigatel­
lar uchun 
K,
ni 2,8...3,8 kJ/(kg- °C) ga
teng deb qabul qilish mumkin. Bunda
yuqori chegarasining massasi nisbatan
kam bo'lgan dvigatellarga tegishli.

---

Ko'rcatkichlaming
nomlanishi
Issiqlik liLshuvchi - sovitish suyuqligi ko'realkithla lining qiymati
Vazifasi
Avtomobil uchun
Traktor uchun
Isitkich belgisi
П-100
П Ж Б 6
ПЖБ 12
П Ж Д 44
П Ж Д 70
ПЖБ22 ПЖБ32
ПЖ Б44
Issiqlik ish
unumdorligi,
kkal/s
14000
5200
10300
38000
60000
18900
27500
37800
Yonilg'i turi
Benzin
Dizel yonilg'isi
Benzin
Yonilg'i sarfi. I/s
2,0
0,4
1.8
6,5
10,0
3,5
4,5
6.5
Belgisi yoki 
avtomobil (tiaklor) 
turi
ZIL-130,
Ural-375,
LiAZ
GAZ-24,
VAZ,
AZLK
G A Z-66,
GAZ-
53A
MAZ,
KrAZ,
(YaMZ-236,
YaMZ-238)
DclAZ, 
MAZ (D -12, 
YaMZ-240)
Traktorlar