Xolmirzayeva gulshona

8-sinf bitiruvchilariga qo`yiladigan talablar
1. O`qish san‟ati bo`yicha: barmoq vaznida yozillgan she‟rni ifodali (taktlarga ajratib) o„qiy 
olish. She`rninlg vazn va ohangiga rioya qilish.
Fikrni bayon etish mahorati bo`yicha: 
Bu sinfda baho me`yorlari va o`lchamlari matnning mavzu doirasidalgi mantiqiy izchillilgi, 
fikrninlg tugallilgi, maqsadga muvofiqlilgi, ona tili ifoda vositalaridan foydalana olish 
malakalari, uslub talablarilga rioya qilinishi, matnda imloviy va uslubiy savodxonlik darajasi, 
o`quvchining mustaqil fikrlay olish ko`nikmalari bilan belgilanadi. Jumladan, uslubiyatdan 
quyidagilarga alohida etibor beriladi: 
Nutq shaklini, mazmunini va vositalarini nutq sharoitiga mos holda tanlay olish. Ayni bir 
mazmunni turli nutq sharoitlarida, turli shakllarda bera olish. 
Nutq uslublari. Jumladan, ilmiy va badiiy tasvir uslublaridan, ularning vositalaridan to`g„ri 
foydalana olish. 

---

29 
Rasmiy ish uslubi xususiyatlari bilan tanish bo`lish. Oddiy ish qog„ozlarini erkin, mustaqil 
tuza olish. 
Sinonimik, tasviriy vositalardan o`rinli foydalana olish ko`nikma va malakalari.
Matnning xarakteri: murakkab ish qog„ozlari (berilgan mavzu buyicha majlis bayonnomasi, 
arizaga javob, guvohlik ko`rsatmasi, bayonnomadan ko`chirma va hokazolar)ni yaratish, ayni bir 
narsa (voqea-hodisa, axborot va h.k.)ning ilmiy hamda badiiy tasvirini berish, hikoya, har xil 
insholar, turli uslubga xos matnlar.
2. Nazariy bilimlar bo`yicha: sozlarning sintaktik munosabatiga kirishish yo`llari: moslashuv, 
boshqaruv, bitishuv. So`z birikmalarida hokim so`z va tobe so‟z. So`z birikmasi bilan so`z, 
ibora, gap orasida farq haqida ma‟lumotga ega bo`lish. 
Sodda gap, uning egali va egasiz turlari, ifodalanlgan egali va yashiringan egali gaplar, 
egasiz gaplarning turlari haqida ma‟lumotga ega bo`lish. 
Gap bo`laklari, ularning bo„laklarga ajratish asoslari; kesim, ega, hol, to`ldiruvchi, 
aniqlovchilarninlg turlari va so`z, so`z birikmasi, kengaygan birikmalar bilan ifodalana olishi 
haqida ma‟lumotga ega bo`lish. Ajratillgan va uyushiq bo`laklar, kiritmalar, ularning turlari, 
vazifalari, ifodalanishi haqida tasavvurga ega bo`lish, so„z qo„shilmalari imlosi, talaffuzi 
(ohangi) qoidalarini bilish. Ot-kesim va fe‟l –kesim shakllarini aniqlay olish. 
So„z -gaplar, ularning turlari va vazifalari, so„z-gaplarning mustaqil va sodda gap tarkibida 
qo„llanishi haqida ma‟lumotlarga ega bo„lish; so„z –gaplar imlosi, ularda ohang (tinish belgilari).