Toshkent davlat iqtisodiyot univyersityeti a. Sh. Bekmurodov, Z. A. Abdullayev, B. M. Badalov

4.3. Xalqaro moliya bozori tizimida xalqaro valyuta bozorining o„rni 
Xalqaro moliya bozori rivojlana borgani sari uning segmentlari o‗rtasidagi
o‗zaro aloqalar borgan sari yanada xilma-xil va yaqin bo‗lib boradi. Xozirgi zamon 
xalqaro valyuta bozorining xalqaro moliya bozorining har bir sektori (kredit, fond, 
investitsiya, sug‗urta) bilan aloqalari ikki tomonlama xususiyatga ega. Xalqaro 
valyuta bozori, bir tomondan, xalqaro moliya bozori boshqa segmentlari(kreditlar, 
qimmatli qog‗ozlar, investitsiya resurslari, sug‗urta qurollari)ni to‗playdi, ikkinchi 
tomondan esa, aynan xalqaro valyuta bozori xalqaro kredit, fond va sug‗urta 
bozorlariidagi barcha operatsiyalarni yetarlicha valyuta likvid mablag‗laribilan 
ta‘minlaydi.
Xalqaro valyuta bozorining xalqaro moliya bozorining boshqa sektorlari bilan 
o‗zaro aloqasini namoyish qilish uchun bir necha misol keltiramiz. Xalqaro valyuta 
bozori xalqaro moliya bozoridan qisqa muddatli kapitallarini (keditlarini) va yuqori 
likvidli investitsiya, fond va sug‗urta resurslarini to‗playdi. Shu bilan bir vaqtda 
xalqaro valyuta bozori konyunktura qulay bo‗lganda unga jalb qilingan 
kapitallarning qiymati o‗sishini (chayqovchilik, arbitraj operatsiyalari va 
xedjirlash), shuningdek chet el valyutasiga investitsiya qilishning foydali bo‗lishini 
ta‘minlaydi. Kapitallarning xalqaro moliya bozorining valyuta va boshqa sektorlari 
o‗rtasida ko‗chishning jadalligi xalqaro valyuta bozori qurollarining foydali 
ekaniga, likvidligiga, ishonchliligiga bog‗liq bo‗ladi. Xalqaro valyuta bozorining 
xalqaro moliya bozoridagi boshqa sektorlari bilan o‗zaro aloqasi quyidagi tarzda 
taqdim etilishi mumkin (4.7-rasm) 

---

4.7-rasm.