Iqtisodiy bilim asoslari

Sotuvchi
 
— bozorda tovarini pulga almashadiga va tovarni sotadigan to mon.
Xaridor
— bozorda pulini tovarga almashadigan va tovarni sotib oladi gan tomon.
1
4
2
5
3
6
Bozor quyidagi vazifalarni bajaradi:
— ishlab chiqarish va iste’molni bir-biriga bog‘laydi hamda ular orasida vositachilik 
qiladi;
— oldi-sotdi jarayoni orqali tovarning narxini belgilaydi;
— iqtisodni, ishlab chiqarishni tartibga solib turadi. 
Tovarni mo‘ljalidan ko‘ra qimmatroq narxda sotib olgan xaridor yoki tovarni arzonroq 
narxda sotgan sotuvchining birortasi ham bozordan "ranjimaydi". Bozor — tovarning 
narxini belgilovchi eng xolis hakam.
Bunda Nima ishlab chiqarish kerak? Qanday ishlab chiqarish kerak? Kim uchun ishlab 
chiqarish kerak – degan savollarga faqatgina bozor javob beradi. Bozor tovar narxining 
ko‘tarilishi yoki pasayishi orqali ishlab chiqaruvchilarga qaysi tovardan qancha ishlab 
chiqarish kerakligi yoki kerak emasligi haqida axborot berib turadi. Tovar bozorgir bo‘lsa, 
uni ishlab chiqarish ko‘paytiriladi, tovar mo‘ljaldagi narxda sotilmasa, uni ishlab chiqarish 
to‘xtatiladi yoki sarf-xarajatlar kamaytirilib, tovar narxi arzonlashtiriladi; 
— turli davlatlar o‘rtasida iqtisodiy hamkorlik o‘rnatishdan iborat. O‘zaro manfaatli 
hamkorlikdan hamma foyda ko‘radi. Shunday ekan bozor chegara bilmaydi. Hozirda 
bozorlarimizdagi dunyoning deyarli barcha mamlakatlaridan keltirilgan tovarlar buning 
yorqin isbotidir. 
BOZOR TURLARI
Bozorlar ularda sotiladigan tovarlarga ko‘ra iste’mol tovarlari, ishlab chiqarish vositalari, 
moliya, mehnat, intellektual tovarlar bozori kabi turlarga bo‘linadi.