Pedagogika 017, 4-son Bosh muharrir

Медянцева С. Г., Кавкаева Н. В.
Экономическая культура студентов в условиях рыночной 
экономики // Знание, понимание, умение. – 2005. – № 4. – С. 74-79; 
Чарушина Е.
Изучение 
экономики как способ социализации старшеклассников // Народное образование, 2004.
– №. 10. – С. 182-191; 
Шемякин Б. П. 
Экономическое воспитание школьников: вопросы 
теории и методики. – Москва: Педагогика, 1986. – С. 96. 

---

PEDAGOGIKA 
2017, 4-son
 
 
24 
zarurdir. Bundan tashqari, hozirgi kunda mehnat faoliyatiga sidqidildan 
yondashib, 
kuch-g‘ayratini 
ayamaslik, 
о‘zini 
baholay 
olish, 
kasbiy 
imkoniyatlaridan tо‘laqonli foydalanish kabi muhim kasbiy xususiyatlarning 
ahamiyati oshmoqda.
Talabalarda yangicha iqtisodiy madaniyatni shakllantirish zarurati uchta 
sababga kо‘ra aniqlanadi:
­
talabalarning ijtimoiy-shaxsiy, ma’naviy qadriyatlarga hurmat kabi 
axloqiy 
fazilatlari, 
hayotidagi 
kо‘plab 
vazifalar 
yechimini 
topishiga 
kо‘maklashuvchi shaxsiy resurs, motivlarini shakllantirish, о‘zini anglash, turli 
kо‘rinishdagi ijtimoiy-iqtisodiy faoliyatga tayyorligiga adekvat baho berish 
qobiliyatini rivojlantirish; 
­
ta’lim subyekti (talaba)ni makro va mikroiqtisodiy vaziyatlarda 
iste’molchi, mulkdor sifatida ishtirok etishga yо‘naltirilgan, xо‘jalik masalalarini 
kо‘rib chiqayotganda, shuningdek, oila iqtisodini rejalashtirishda iqtisodiy 
savodxonlik bilan real asoslangan yechim qabul qila oluvchi shaxs sifatida xо‘jalik 
munosabatlariga tayyorlash;
­
talabada demokratik davlat fuqarosi sifatidagi faol fuqarolik pozitsiyasini 
yuzaga keltirish, iqtisodiy jarayondagi sabab-surishtiruv bog‘liqligini tushuntirish, 
о‘z fikrini ongli ravishda ifodalab berish jamiyatga oid ijtimoiy masalalar 
yechimiga ta’sir о‘tkaza olish kо‘nikmalarini shakllantirish juda muhim va shart.
Iqtisodiy madaniyat shaxsning bо‘lg‘usi mehnat faoliyatida zarur muayyan 
ruhiy va mehnat faoliyatiga oid sifatlarni shakllantirishni taqozo etadi. Bular 
quyidagilar: ijtimoiy faollik, uddaburonlik, tashabbuskorlik, xо‘jalikni yaxshi 
yurgizish, jamoat mulkiga ehtiyotkorona munosabat, tashkilotchilik qobiliyati, 
mas’uliyat, rentabellik (о‘z xarajatlarini о‘zi kо‘tarishi) ga intilish, texnologik 
jarayonlarni yangilash, shaxsiy muvaffaqiyat va farovonlik.
S. G. Medyanseva va N. V. Kavkayeva (2005) tomonidan shaxsning iqtisodiy 
madaniyati ta’lim-tarbiya jarayoni subyekti sifatida talqin etilgan. Olimalar 
iqtisodiy madaniyatni ta’lim va tarbiya jarayonida rivojlanuvchi shaxsiy axloq, 
iqtisodiyot harakat asoslari haqidagi chuqur, mustahkam bilim va individning bu 
bilimlardan hayotda foydalana olish qobiliyati sifatida ta’riflaydi
1
. Kо‘plab 
pedagog-tadqiqotchilar (V. Abrosimov, 2000; G. Belyayev, 2010; I. Shakina, 1997 
va boshqalar), iqtisodiy madaniyat, umuman olganda, madaniyatni, avvalo, ta’lim 
jarayonida taqdim etiluvchi bilim, tushuncha va ma’lumotlar majmui deb 
hisoblashadi.
1