3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

Q * I 
Еi = . 
I * Q 
бунда, I - истеъмолчилар даромадининг ўсишини характерлайдиган кўрсаткич, пул 
бирлиги. 
Даромад бўйича ўзгарувчанлик коэффициенти ёрдамида корхоналарни ривожланиш 
даражасига қараб аниқ бир гуруҳга ажратиш мумкин. Бу коэффициентнинг миқдори 
қанчалик юқори бўлса, корхоналар шунчалик самарали ривожланади. Агар бу кўсаткич 
динамикаси ижобий бўлса ва бир хил суръатда ўсиб борса, корхонанинг барқарор 
ривожланаетганлигини эътироф этиш мумкин. 
Еi коэффициентининг доимий миқдори илмий техник маҳсулот ишлаб чиқарувчи 
корхонанинг ўсмаётганлигидан гувоҳлик беради. 
Талабнинг чорраҳали ўзгарувчанлик коэффициенти: 
Qi * Pj 
Еij = -------- 
Pj * Qi 
У j товарнинг баҳоси ўзгарган ҳолда i товарга бўлган талабнинг ўзгаришини кўрсатади. 
У Eij > 0 ва Eij < 0 бўлиши мумкин. 
Агар Еij > 0 бўлса, i маҳсулотга бўлган талаб туғридан тўғри j талабнинг ўзгаришига 
боғлиқ, бу ерда ҳар иккала товар ўзаро ўрин босувчи. 
Еij < 0 бўлганда товарлар ўзаро бир - бирини тўлдирувчи. Унда j товарга талаб ошса, i 
товарга талаб пасаяди. Агар Еij = 0 бўлса, i ва j товарлар бир-бирига боғлиқ эмас. 
Талабнинг структуравий таҳлили ҳар бир омил белгиси - таҳлил йўналиши - бўйича 
тузиладиган махсус жадваллар ёрдамида ўтказилади. Бундай таҳлил йўналишларига, 
масалан, янги маҳсулотнинг ҳаётий цикли босқичлари, янги маҳсулотларни 
истеъмолчиларга режалаштирилган сотиш каналлари бўйича тарқатиш. 
Бундай жадваллар ҳар қандай омил ўзгариши оқибатидаги талабнинг таҳлили учун 
тузилиши мумкин. Улар оператив қарорлар ишлаб чиқиш дастаги бўлиб хизмат қилади ва 
талаб миқдори ва характерига омилларнинг таъсирини чуқурроқ ўрганиш учун асос ҳи-
собланади. 
Бундай жадвалларнинг маълумотларидан фойдаланиб, талабнинг барқарорлиги ва 
талабнинг жадаллиги кўрсаткичларини ҳисоблаш мумкин. 
Структурали талаб таҳлили ўтказишнинг махсус жадвалллари. 
Ҳаётий цикл босқичлари бўйича маҳсулотнинг асосий турларини ишлаб чиқариш. 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

38
Жадвал 6.1 
Маҳсулотнинг ҳаётий цикл босқичлари 
Ишлаб чиқариш 
Ишлаб чиқаришни 
узлаштириш 
Бозорга олиб 
чиқиш 
Бозорга ўрнашиш 
тўйиниш 
Махсулот тури 
минг 
сўм 
% 
минг сўм 
% 
минг сўм 
% 
минг 
сўм 
%