Toshkent tibbiyot akademiyasi huzuridagi harbiy-tibbiyot fakulteti

Har xil predmetlar yordamida burchaklar o„lchash. 
Burchaklar 
o„lchashda ko„l ostidagi predmetlar (qalam, patron, gugurt qutisi va boshqalar) 
dan foydalanish mumkin. Agar ularning o„lchovi ko„zdan 50 sm masofada mm 
hisobida va mos holda mingdan bir birligida o„lchanganligi ma‟lum bo„lsa.
Joyda qo„l barmoqlari yordamida ko„zdan (50 sm uzoqlikda ) ham burchak 
o„lchash mumkin. Bosh barmoq bilan o„rta barmoq o„rtasidagi burchak 90 
o 
ko„rsatkich barmoq bilan o„rta barmoq orasidagi burchak esa 40-45 
o
ga teng . Bu 
qiymatlarni bilgan holda yon bag„rlar qiyaligini aniqlash mumkin. 43 - rasmda 
qiyalik 20-22 
o
ga teng.
43-rasm. Barmoq bilan burchak o„lchash 
Juft qadamlab. 
Bu usul asosan azimut bo„yicha harakatlanishda, joy chizmasini tuzishda, 
alohida qurilmalarni va orientirlarni kartaga tushirishda va boshqa hollarda 
qo„llaniladi. Qadamlar hisobi asosan juft qadamlarda hisoblanadi. Qadam bilan 
o„lchangan masofani metrga aylantirishda, masofa o„lchayotgan harbiy 
xizmatchi o„zining bo„yidan kelib chiqishi mumkin.
Bir juft qadam odamning o„zini bo„yidan 10 sm kichik bo„ladi, odamning 
bo„yi 1m 70 smga teng bo„lsa, unda uning bir juft qadami 1m 60 smga teng 
bo„ladi. Masalan:yo„nalishdagi ikki nuqta orasidagi masofa 284 juft qadam 
bo„lsin. Bir juft qadam uzunligi 1,6 m ga teng.
Unda,