artikulyatsiya o„rni
deyiladi. Masalan,
b, p, m, v, f
kabi tovushlarni
hosil qilishda lab ko„proq harakat qiladi, to„g„rirog„i labda hosil bo„ladi.
Shuning uchun bu tovushning artikulyatsiya o„rni labdir va shunga ko„ra
lab undoshlari deyiladi. Yoki
d, t, s, z, ch
tovushlari tilning ustki tishlar
va milkka tegishi bilan hosil bo„ladi. Bu tovushlarning artikulyatsiya
o„rni tilning old qismidir, shuning uchun bu tovushlar til oldi undoshlari
nomini olgan.
Artikulyatsiya usuli
deganda tovush hosil qilish paytida nutq
a‟zolarining qanday holatda harakat qilishi tushuniladi. Masalan,
v, z, y,
x, sh, h
kabi tovushlarni talaffuz qilganda nutq a‟zolari bir-biriga
yaqinlashadi, ammo havo oqimining chiqishi uchun torgina oraliq qoladi,
havo oqimi ana shu oraliqdan sirg„alib chiqadi va bunday tovushlar
artikulyatsiya usuliga ko„ra sirg„aluvchi tovushlar nomini oladi.
Portlovchi tovushlarni hosil qilishda esa havo oqimi jipslashgan a‟zolar
orasidan portlab chiqadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |