O‘zbekiston respublikasi turizm va sport vazirligi jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

Haqqoniy hakamlik
muammosi
Olimpiya o‘yinlarida 1968-yilda 
“Hakamlarning olimpiya qasamyodi” kiritilishi orqali bartaraf etilishiga 
harakat qilingan. Bu muammo sport musobaqalarida zamonaviy texnik 
vositalardan foydalanish yordamida hal qilinadi. Sportda bellashuvlarning 
halol, odilona bo‘lishini ta’minlashda hakamlik omili ancha ustuvor turadi. 
XOQ xartiyasi va XSFning nizomlarida hakamlarning haqqoniy, adolatli 
bo‘lishi alohida ta’kidlangan. Olimpiya o‘yinlari, xalqaro sport 
musobaqalari va ular bilan aloqador faoliyatlarda hakamlar, tashkilotchi 
rahbarlar orasida g‘irromlik, vijdonsizlik, hatto sotqinlik holatlari ko‘p 
uchramoqda. Ularni butunlay yo‘q qilish yo‘lida mutaxassislar, ommaviy 
axborot vositalari izchil kurash olib bormoqda. 
1984-yilning noyabrida Lozannada (Shveytsariya) XOQ tomonidan 
Xalqaro sport hakamlik sudi (SAS), (ingl.- ourt of Arbitration for Sport 
(AS), tashkil qilingan. SASning huquqiy maqomi 1994-yil 22-noyabrda 
kuchga kirgan Sport hakamlik sudi Kodeksi bilan belgilanadi.
Bugungi kunga kelib, SAS xalqaro darajada yuzaga keladigan sport 
sohasidagi nizolarini ko‘rib chiquvchi ixtisoslashgan organga aylandi. 
Hakamlik protsedurasi SAS tarkibidagi ikkita palatalarning birida – Oddiy 
hakamlik palatasi yoki Apellyasion hakamlik palatasida amalga oshirilishi 
mumkin. 
1994-yildagi XOQ doirasidagi islohotlar natijasida Parijda Sport 
sohasidagi xalqaro hakamlik kengashi (ingl.- International ounil of 
Arbitration for Sport) tashkil qilinib, uning huquqiy maqomi ham Sport 
hakamlik sudi Kodeksi bilan belgilanadi.

---

126 
Olimpiya xartiyasining 59-qoidasiga muvofiq “Olimpiya o‘yinlari 
munosabati bilan va ularga bog‘liq ravishda yuzaga keluvchi barcha nizolar, 
faqat va faqat Xalqaro sport hakamlik sudida Sport hakamlik sudi 
Kodeksiga muvofiq hal qilinishi lozim”.