Œзбекистон республикаси олий ва œрта махсус

 
17-bulim. 
MEXNAT BOZORI VA BANDLIКNI BOShКARISh. 
17.1 Mexnat bozorini asosiy ta’rifi va uni strukturasi, . 
Bozor iktisodiyoti elementi – mehnat bozori xisoblanadi. Mamlakat
axolisi daromadidan uning mehnat aktivligi kelib chikadi. Axolining daromadi 
kanchalik past bulsa, shuncha mehnat bozoriga axoli chikadi. Mamlakatdagi 
inflyasiya darajasi, iktisodiyotda kay tarzda investisiya siyosatini olib borishiga 
sharoit tugdiradi, bu esa uz navbatida ish joylarini yuzaga kelishiga olib keladi. 
Mehnat bozori sub’ektlari xarakatiga mamlakatning uziga xos xususiyatlari 
ta’sir kursatadi.
Mehnat bozorini tushunchasi iktisodiyotga tugri kirib kelishi, iktisodiy 
tizimiga mehnat munosabatlarini tugri joylashtirishni asosiy omili xisoblanadi. 
Iktisodiyotdagi krizis xolatlari mehnatga bulgan talabni kiskartirishga olib 
keladi, bu esa yashirin ishsizlikni shakllanishiga yordam beradi. 
Кo’pchilik korxonalarning murakkab moliyaviy holatini hisobga olganda 
malakasiz arzon ishchidan foydalanish eng avvalo qo’l mehnati ishlarida 
manfaatli hisoblanadi. Chunki bu mexanizasiyalash xarajatlari ancha salmoqli 
bo’ladi. Кeyinchalik bozor munosabatlarida keskin burilishlar bo’lsa, korxonalar 
o’rtasida raqobat kuchayadi, bu ishlab chiqarishni mexanizasiyalash va 
avtomatlashtirishga olib keladi, natijada malakasiz ishchi kuchi siqib 
chiqariladi.
Mehnat bozori munosabatlari sub’ektlari - bular ish beruvchilar, 
yollanma ishchilar, ishsizlar va mehnat bozori infratuzilmasi elementlari kiradi.

---

Ish beruvchi mehnat bozorida ishchi kuchiga talabni, yollanma 
ishchilar va ishsizlar ishchi kuchi taklifini, infratuzilma elementlari bozorning ikki 
sub’ekti o’zaro munosabatini tashkil etadi.
O’zbekistonda bozor munosabatlari kirib kelishida bandlik tushunchasi 
mehnat bozorini shakllantirdi.