O‗zbekiston aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsion texnologiyalar davlat

T‟yutorning baholash san‟ati
quyidagilar t‘yutorlarning mohirono baholash usullari haqidagi fikr-
mulohazalaridir: 
 “Baholaganiqmda 
albatta 
o’quvchi topshiriqni barcha qismlarni 
bajarganiga 
 
ishonch 
hosil 
qilishga 
harakat 
qilaman. 
Modul 
1ni 
baholayotganimda men marhamatliroq bo’laman, chunki bu o’quvchilarning 
birinchi topshiriqi va u javoblarning keng doirasiga yetaklaydi. Ushbu modul 
bo’yicha o’quvchining qo’llanmadagi bir ator tamoyillarni qo’llay olish yoki 
qo’llay olmasligini ko’rishga harakat qilaman. Bunga doir misollar izlayman. Men 
olgan modullarni ko’rib chiqishda talabchanroqman, lekin yana o’quvchi 
topshiriqning barcha qismlarini bajarganini va o’rganganlaridan foydalanganini 
ko’rish uchun kuzataman.”
“O’quvchilar bilan ishlashda qaysi birlari kuchli yozish malakalariga egaligi, 
qaysi birlari xorojiy tillardan birini mukammal bilishi yaol ayon bo’ladi. 
Talablarimni buzmagan olda men bilimi sustro o’quvchilarga xato qilishga ko’pro 
imkon beraman va qayta topshiriqsh achon aiatan ta’lim-tarbiyaviy bog’liqshini 
va qachon o’quvchi hatti ishlab, qo’lidan kelganini qilganini aniqlashga harakat 
qilaman. Ba’zan o’quvchiga bir qismni tashlab o’tishga imkon beraman, lekin 
boshqa qismni, agar u qismga ye’tibor aratishdan foyda ko’radi deb o’ylasam, 
qayta ishlab chiqishini so’rayman. Men shuni aytishga harakat ilyapmanki, 
tavsiyalarim va eng oz talablarim doirasida moslashuvchanlik bor.”
quyida tajribali t‘yutorning ba‘zi tavsiyalari keltiriladi:: 
“Nazorat savollari ro’yxatini tuzish uchun yozma ishda yoki topshiriqda 
nimalar bo’lishi va nimalar bo’lmasligi lozimligini ayd iling. Baholash tizimini 

---

oldindan tanlang. O’quvchilaringizga to’g’ridan-to’g’ri, norasmiy ravishda 
xushmuomalalik bilan gapiring. (izil ruchka o’rniga o’tkir ochqilgan, unchalik atti 
bo’lmagan alamdan foydalaning). har bir o’quvchini do’stingiz, o’shningiz yoki 
teng doshingiz deb tasavvur iling. U sizdan o’ttiz yosh katta va ikki baravar siz 
kabi o’imishli bo’lishi mumkin.”
“Doimo muallif emas, ish haqida fikr bildiring. Doimo umid-ishonch bilan, 
ijobiy va ijodiy yondashing; isa berqilgan fikr-mulohazalarning odatda unchalik 
foydasi yo’q, ularning mazmuni yo tabriklovchi yo jazolovchi bo’ladi; “chunki” 
so’zini sevimli so’zlaringizdan biriga aylantiring (nimaniq nazarda 
tutayotganingizni tushuntiring, fikr-mulohazalaringizni bir-biriga bolang). 
Masofadan o’qitish tizimdagi yomon xato bu o’quvchilariga javob berishda addan 
tashqari uzqo gapirish yoki haddan tashqari qisqa gapirishdan ortiqroq 
bo’lmaydi.”
“Foydali maslahat: topshiriqning saifasiga sonlarni yozing, keyin har bir 
songa aloqador fikr-mulohazalarni alohida ilova ilingan varaa yozing.”
“isa fikr-mulohazalaringizda oraga nazar tashlang – o’quvchining oldingi 
ishini ye’tiborga olishga harakat iling va keyingi topshiriq bo’yicha ba’zi 
takliflarni bildirib oldinga arang.”
“Topshiriqdan 
o’quvchi 
bilan 
o’qishning 
mazmuni, 
kelgusidagi 
yo’qnalishlari, o’llaniqshi, uni yaxshilash usullari haqidagi muloatga undaydigan 
omil sifatida foydalaning va doim o’quvchilarning shaxsiy yeslatmalari va 
xatlariga javob bering.”