Qiziqarli kimyo

Jihoz va reaktivlar. 
Chinni hovoncha. Yog‘och 
tayoqcha. Kaliy xlorat KCI03 (bertole tuzi). Oltm- 
gugurtkukum.
Taxminan 1,5g bertole tuzi qog‘ ozda yaxshilab tuyilgan oltingugurt 
kukuni bilan yog‘ och tayoqcha yordamida ehtitotlik bilan aralshtiriladi. 
Aralashma dorixonada qog‘ ozga o‘ralgan kukun holtdagi donga o‘xshatib 
o‘raladi. 0 ‘ralgan qog‘ozpishiq g‘ishtyoki metall shtativ tagligi ustiga 
qo‘yiladi. Qog‘ozbolg‘acha bilan sekinlik bilan urilsa, u portlaydi va 
qog‘oz yonib ketadi. Bertole tuzi kuchli oksidlovchi bo‘lib, zarbata1 sirida 
parchalanib, atomar kislorod chiqaradi:
31

---

2 K C I0 ,--------*-2КСТ + 60.
6 0 + 3 S ------ 3 S 0 2
Hosil boMgan kislorod oltingugurtni oksidlaydi. Reaksiya tez vashid- 
datli kechgani uchun oltingugurt (IV)-oksidi hosil bo‘lib, qattiq qiziydi. 
Ko‘p hajmda hosil bo‘lgan SO, havoni to1 lqinlantirib, qattiq tovush hosil 
qiladi va portlash sodir bo‘ ladi.
1.4.3. STO L USTIDA “VULQON”