Qiziqarli kimyo

Jihoz va reaktivlar. 
200-250 ml hajmli ltakimyo- 
viy stakan. Shisha voronka. Filtrqog‘ozi. Natriy 
metali. Kaliy metali. Fenolftalein eritmasi yoki qizil 
lakmus qog‘ozi.
Tajriba bajaruvchi stakandagi suvga qog'ozga o‘ralgan narsani 
tashlab, tezlik bilan stakan ustiga shisha voronkani chappa qilib joylash- 
tiradi. Ko‘p o'tmasdan, o‘rog‘liq qog‘ozharakatgakelib yonib ketadi.
Qog‘ozda nima bor edi? Yonish qayerdan paydo boTdi9
Qog'ozga no'xot kattaligida natriy metali o'ralgan edi. Oldindan metali oksid 
qavatdan tozalangan b o ‘ladi. Natriy metali suv bilan ta’sirlashib, shiddatli reaksiya 
amalga oshadi va suvdan vodorod gazi va k o ‘p miqdorda issiqlik ajraladi:
2Na + 2H20 = 2NaOH +H2 +Q 
Ajralayotgan vodorod gazi qog‘oz bilan birgalikda natriy metalim harakatga 
keltiradi va oxinda gazyonib ketadi. Natriy metali o ‘m iga kaliy ishlatilganda, uni 
qog'ozga o'rash lozim boTadi. Bunda ajralgan vodorod gazi qog'ozsiz ham yonib 
ketadi, chunki bunda issiqlik ko'proq ajraladi:
2 K + 2 H 20 = 2 K 0 H + H 2+Q 
Ikkala reaksiyada ham suv ishqor eritmasiga aylanadi. Uni fenolftalein yoki 
qizil lakmus qog'ozi bilan sinab ko‘nsh mumkin.
1.3.19. 0 ‘YINGA TUSHUVCHI К О ‘M IR