Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti ekologiya yo’nalishi fiziologiya, genetika va biokimyo kafedrasi

Me’daosti bezi shirasining ajralishi. 
Odamlar va itlarda me‟daosti bezining 
shirasi oziqlar bo‟lmaganida yoki ozuqaviy qo‟zg‟atuvchilar ta‟sir ko‟rsatmaganda 
juda kam ajraladi yoki umuman ajralmaydi. Me‟daosti bezining shirasi ovqatlanish 
boshlanganidan 1-3 minut o‟tganidan keyin boshlanadi. Har bir turdagi ozuqaga 
turli miqdordagi, tarkibdagi turli fermentlar ajralishi bilan farqlanadi. Shira
ajralishining borishi ham, uning davomiyligi ham ozuqalar turiga bog‟liq holda 
kechadi. 
Odamlarda me‟daosti bezi shirasining ajralishi qanchalik ko‟p yog‟li ovqat 
iste‟mol qilsa, u shuncha kamaya boradi va yog‟siz go‟sht iste‟mol qilganiga 
nisbatan 2,5 marta kamayib ketadi. 
Yog‟li ovqatlarni ko‟plab iste‟mol qilish esa lipazalar ajralishini, ugevodlarni 
iste‟mol qilinishi – amilazalarni va oqsilli oziqlar esa tripsin ajralishini 
tezlashtiradi. Kavshovchi hayvonlarga xashakni silos bilan almashtirilishi esa 
tripsin va amilazalar faolligini oshiradi. 
Sut iste‟mol qilinishi esa barcha fermentlar ajralishini chaqiradi. 
Odamlarda bir kecha-kunduzda 1,5-2,0 l me‟da osti bezi shirasi, itlarda 600-
800 ml, kavshovchilarda – 6-7 l, cho‟chqalarda –8 l va ko‟proq ajaraladi. 
Odamlarda shiraning ajralish tezligi bir minutda o‟rtacha 4,7 ml. bo‟lsa itlarda 2,3 
ml.ni tashkil etadi.