Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B. Marketing kommunikatsiyasi

mas’ullar 
reja amalda 
1. Kundalik gazetalar 
Mahalliy aholi 
Takliflar haqida 
anons e’lonlar 
2. Reklama nashrlari 
Tadbirkorlar 
Taklif umumiy 
tavsifnomasi 
3. Tarmoq nashrlari 
Korxonalar 
mutaxassislari 
Ekspluatasiya va 
iqtisodiy 
tavsifnomalar 
bayoni 
4. Radio 
Mahalliy aholi, 
tadbirkorlar 
Takliflar haqida 
anons e’lonlar 
5. Televidenie 
Mahalliy aholi, 
tadbirkorlar 
Takliflar haqida 
anons e’lonlar 
6. Tashqi reklama 
Mahalliy aholi, 
mehmonlar 
Logotip va slogan 
namoyishi 
7. Plakatlar 
Tadbirkorlar 
Logotip va slogan 
namoyishi 
9. To’g’ridan-to’g’ri 
marketing 
Tadbirkorlar 
Ma’lumotlar 
to’plami 
shakllantirish, 
muloqotlar, 
muzokaralar 

---

209 
10. Boshqa reklama 
Tadbirkorlar 
Sport anjomlarini 
o’rtak maktablarga 
topshirish 
Iste’molchilardan kelib tushadigan schetlar bo’yicha sotuvning borishi tahlil 
qilinadi. Tahlilni nafaqat umuman korxona bo’yicha, balki alohida iste’molchilar va 
yiriklashtirilgan tovarlar guruhlari bo’yicha ham amalga oshirish maqsadga muvofiq. 
Kommunikatsiya xarajatlari smetasining ijrosi tahlil qilinadi (10.13-jadval). 
10.13-jadval 
Marketing kommunikatsiyalari xarajatlari ijrosiga misol 
Xarajatlar 
moddalari 
Chorak (yil) uchun 
QQS bilan amaldagi 
hajmi ob’em 
Chorak (yil) 
uchun xarajatlar 
smetasi 
 
Smeta ijrosida 
tejamkorlik (ortiqcha 
xarajat), ming rubli 
ming 
rubl 
% 
ming 
rubl 
% 
 
1. Reklama, jami 
1195 63,8 
1220 65,0 
25 
jumladan, matbuotdagi 
reklama
655 
35,0 
684 
36,4 
29 
telereklama 
268 
14,3 
295 
15,7 
27 
radioreklama 
128 
6,8 
114 
6,1 
-14 
tashqi reklama 
85 
4,5 
96 
5,1 
11 
ko’rgazmalar va b. 
59 
3,1 
31 
1.7 
-28 
2. Sotishni 
rag’batlantirish
210 
11,2 
225 
12,0 
15 
3. To’g’ridan-to’g’ri 
marketing 
364 
19,4 
318 
16,9 
-46 
4. Pablik rileyshinz 
105 
5,6 
115 
6,1 
10 
Jami 
1874 100,0 
1878 100.0 
4 
Asosiy vazifa – sotuvning kuchli va kuchsiz tomonlarini nazorat qilish, 
marketing strategiyasiga o’z vaqtida o’zgarishlar kiritish. Bozordagi reytingni 
muntazam nazorat qilish, uni rejada qabul qilingan me’yor bilan va raqobatchilar 
reytingi bilan taqqoslash maqsadga muvofiq. O’z faoliyatini baholash ob’ektivligini 
ta’minlash uchun korxonalar marketing faoliyati mustaqil auditorlarini jalb qilgan 
ma’qul. 
 
Nazorat va muhokama uchun savollar
1.
Marketing kommunikatsiyalari byudjetini qaysi omillar belgilab beradi? 

---

210 
2.
Marketing kommunikatsiyalari byudjetini aniqlashning turli usullari 
afzalliklari va kamchiliklarini taqqoslang. 
3.
Marketing kommunikatsiyalari byudjetini funksional, hududiy va tovarga oid 
farqlashning mohiyati nimada? 
4.
Marketing kommunikatsiyalarining ta’sir samaradorligi va kutilayotgan 
xarajatlar nima uchun va qanday baholanadi? 
5.
Korxona salohiyati alohida bozorlarda tovarni ilgari surish byudjeti bilan 
qanday muvofiqlashadi? 

---

211