Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

Falsafa va fan o‗rtasidagi farq shunda namoyon bo‗ladiki: 
falsafa doim u yoki bu faylasuf nomi bilan bog‗lanadi, bunda uning g‗oyalari, asarlari bo‗lishi 
va ularga boshqa faylasuflar qo‗shilishi yoki qo‗shilmasligiga bog‗liq bo‗lmasligi mumkin. Fan esa, 
mohiyat e‘tibori bilan, jamoa mehnati mahsulidir; 
-falsafada (muayyan fanlardan farqli o‗laroq) yagona til va yagona tizim mavjud emas. Bu 
erda fikrlar rang-barangligi me‘yor sanaladi. Fanda esa monizm hukm suradi, chunki hech bo‗lmasa 
fanning u yoki bu muayyan sohasidagi asosiy tamoyillar, qonunlar va kategoriyalar tizimi (til)ga 
nisbatan yondashuvlar birligi albatta mavjud bo‗ladi; 
-falsafa ilmiy bilimlar va dalillardan keng foydalanadi, biroq uning uzil-kesil xulosalari 
ishonchli deb hisoblanishi mumkin emas, zero ular asosan faylasuflarning sub‘ektiv fikrlari va 
mulohazalariga asoslanadi. Fan esa mohiyat e‘tibori bilan isbotlangan va sinashta bilimlar olishga 
harakat qiladi, bunda olingan bilimlarni tekshirish yoki rad etish imkoniyatining mavjudligi bu 
bilimlar haqiqiyligi va ilmiy jihatdan asosliligining muqarrar sharti hisoblanadi; 
-falsafiy bilimlarni tajribada sinash mumkin emas (aks holda ular ilmiy bilimlarga aylanadi); 
-falsafa aniq prognoz bera olmaydi, ya‘ni u ishonchli bilimlarni kelajakka tatbiq etishga qodir 
emas, zero unda bunday bilimlar yo‗q. Ayrim faylasuf falsafiy qarashlarning muayyan tizimi 
yordamida faqat bashorat qilishi mumkin, lekin u olim kabi prognoz qilish yoki modellashtirishga 
qodir emas.
Falsafaga milliylik xos, fan esa jamoa mehnati mahsuli sifatida dunyoviy ahamiyatga ega. 

---

62