Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

Informatsion texnologiyalar
- estetik tarbiyaning global vositasi. Bir paytlar tabiiy va texnika 
bo‗yicha mutaxassislar tayyorlaydigan oliy ta‘lim muassasalari talabalariga ―Sizning ideallaringiz asosan 
qaysi sohalarda aks etadi?‖, degan savolga ularning ko‗pchiligi san‘at, adabiyot va ma‘rifat sohasida 
ko‗proq aks etadi, degan javob berishgani ham fikrlarimizni isbotlaydi. Biroq, endilikda estetik 
tarbiyaning Shunday vositalari mavjudki, uning ma‘naviy jarayonlarga ko‗rsatayotgan global ta‘siriga 
befarq bo‗lish aslo mumkin emas. Ana Shunday ta‘sirlardan biri - bu elektron axborot vositalardir. Bu 

---

371 
borada ―YUksak ma‘naviyat – engilmas kuch‖ asarida qayd etib o‗tilganidek, ―Bugungi kunda ular bir 
vaqtning o‗zida ham axborot maydoni, ham ijtimoiy-siyosiy, ma‘naviy-ma‘rifiy minbar, Shu bilan birga, 
insonga madaniy, badiiy-estetik oziq beradigan va hordiq chiqaradigan makon vazifasini bajarmoqda.‖ 
Aytish mumkinki, axborot va kommunikatsiya texnologiyasi bugungi kunda insoniy va iqtisodiy 
taraqqiyotning muhim vositasiga aylanishi natijasida odamlarning turmush tarzini, o‗zaro aloqasini xatto 
tashqi ko‗rinishini ham tubdan o‗zgarishiga olib keldi. Statistik ma‘lumotlarga ko‗ra, 50 millionli 
auditoriyani radio 38 yilda, televidenie 13 yilda, internet esa bor-yo‗g‗i 4 yilda egallab olar ekan. Shunisi 
hayratlanarliki, 1998 yilda internetdan 143 million kishi foydalangan bo‗lsa, 2001 yilda ularning soni 700 
millionga etgan. Bugungi kunga kelib esa internetdan foydalanayotganlar 1,5 mlrddan oshib ketdi. Bu 
borada uyali telefon xizmatini aytmasa ham bo‗ladi... Biroq, elektron axborot vositalari qanday 
xususiyatga egaki, uning ta‘sir doirasi bunchalik tez yoyilmoqda? Bu borada mutaxassislarning fikriga 
ko‗ra, avvalo: - narxining arzonligi; - asosiy mahsulot – bilim, axborot, moda va imidj; - Yangi 
iqtisodiyot - u axborotga ega bo‗lishni xoxlaydigan odamlarga imtiyoz bag‗ishlaydi; - chinakam global 
xarakterga ega ekanligi. Ahamiyat berilsa, yuqorida ko‗rsatib o‗tilgan xususiyatlarning barchasi 
yoshlarning manfaatiga, tuyg‗ulariga va dunyoqarishiga mos keladi. Bu xususiyatning barchasi birgina 
internetda jamlaganligiga e‘tibor beradigan bo‗lsak, yoshlarning estetik tarbiyasidagi o‗zgarishga 
bo‗ladigan ta‘sir san‘at va adabiyotdanda ko‗lamliroq ekanligiga Shubha qilmasa ham bo‗ladi.