Toshkent moliya instituti byudjet hisobi va davlat jamg‘armalari fakulteti

 
II BOB. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI BYUDJETDAN TASHQARI 
PENSIYA JAMG’ARMASIDAN TO‘LANUVCHI PENSIYALARNI 
HISOBLASH VA TO‘LASH TARTIBI 
 
2.1 Yoshga doir pensiyalarni tayinlash va to‘lash amaliyoti 
O‘zbekiston Respublikasi “Fuqarolarning pensiya ta’minoti tizimi 
to‘g‘risidagi”Qonunga asosan, fuqarolar ma’lum belgilangan yoshga etib ish 
stajiga ega bo‘lganlarida pensiya tayinlanishi belgilab qo‘yilgan. Yoshga doir 
pensiya Respublikamizdagi keksa fuqarolarni ijtimoiy ta’minlashning asosiy 
shakllaridan biri hisoblanadi. Insonni keksaygan chog‘ida moddiy ta’minlash 
imkonini yaratib beruvchi moddiy mexanizm barpo qilish bozor iqtisodiyoti 
tamoyillaridan biri hisoblanadi. Yoshga doir pensiyaga to‘xtaladigan bo‘lsak, 
umumiy asoslarga ko‘ra yoshga doir pensiya olish huquqi fuqarolar belgilangan 
pensiya yoshiga yetgan paytdan va ularda muayyan ish staji bo‘lganda yuzaga 
keladi. 
Yoshga doir pensiya deganda, asosan, fuqarolarning o‘tgan davrdagi ish 
stajini, jamiyat rivojlanishiga qo‘shgan hissasini hisobga olgan holda umrbod 
tayinlanadigan davlat pensiya ta’minotining turlaridan biri tushuniladi. Yoshga 
doir pensiya olish huquqiga erkaklar 60 yoshga to‘lganda va ish stajlari kamida 25 
yil bo‘lgan taqdirda, ayollar 55 yoshga to‘lganda va ish stajlari kamida 20 yil 
bo‘lgan taqdirda ega bo‘ladilar (2.1-jadval). 
Xarbiy xizmatchilarni, shuningdek ichki ishlar organlarining boshliqlari va 
oddiy xodimlar tarkibidan bo‘lgan shaxslarni hamda ularning oila a’zolarini 
pensiya bilan ta’minlash shartlari, normalari va tartibi O‘zbekiston Respublikasi 
qonun hujjatlari bilan belgilanadi. Ularga qonunda nazarda tutilgan asoslarda 
pensiyalar olish huquqi ham beriladi. Bunda xarbiy xizmatchilar, shuningdek ichki 
ishlar organlari boshliqlari va oddiy xodimlar tarkibidan bo‘lgan pul ta’minotining 
barcha turlari fuqarolarning ish haqi singari bir xilda hisobga olinadi. 

---

29