Yer usti transport tizimlari

 
3
.
38-rasm. SHatun quyidagicha tuzilishga ega. 
-uning yuqori kallagi (porshen barmog‘i orqali porshen bilan bog‘laydigan); 
-uning o‘zak qismi; 
-uning pastki kallagi (krivoship bilan bog‘lovchi qismi). 
 
1-yuqori kallagi; 2-o‘zagi; 3-bolt; 4-gayka; 
5-shatunning pastki kallagi; 6-shplint; 7-shatun 
qopqog‘i; 8-9-shatun vkladishlari; 10-vtulka; 
11,12 moylash yo‘li va teshigi; 13-ariqcha; 14-
chuqurcha; 15-bo‘rtma; 16-shatun boltining
o‘tishi uchun o‘yma; 17-sovutgich. 
3.6rasm D-240 dvigatelining shatuni. 
Barcha porshenli dvigatellarning shatunlari
bir xil umumiy tuzilishga ega, ya’ni yuqori 
kallagi 1, o‘zagi 2 va pastki kallagi 5 dan iborat. Bir biridan esa ba’zi bir 
elementlarning borligi yoki boshqacha ekanligi bilan farq qiladi. 
Y u q o r i k a l l a g i 1 shatunning o‘zagi 2 bilan birgalikda shtamplash usulida
tayyorlanadi. Porshen barmog‘i bilan birlashtirilishi bo‘yicha shatunning yuqori 
kallagi bir-biridan ayrim elementlari bilan farqlanadi. Quyida porshen barmog‘i
bilan bog‘lanishiga qarab shatun kallagining xillari ko‘rsatilgan. 3.39-rasm. 
1-moyning tumani bilan moylash teshigi; 2-yoriqcha; 3-vintsimon kanalchalar; 
4-moy kanali.