O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti

2. Erkin va noerkin kesish. 
Tayanch iboralari: 
Kesik eni, kesik 
qatlami,nominal, haqiqiy va 
qoldiq kesimlar, erkin va 
noerkin kesish, geometrik 
parametrlar,oldingi, asosiy, 
yordamchi va ketingi yu-
zalar, asosiy va yordamchi 
kesuvchi qirralar.

---

 
S
бщй 
 
 
S
к 
 
S
к 
a)
 
б)
 
в)
 
7-shakl. Erkin (a), (b) va noerkin (v) kesish 
sxemasi
Qirindi ko’chishning yo’nalishi kesu-
vchi qirraning kesish harakatiga nisbatan joylashishiga ham bog’liq bo’ladi. Kesu-
vchi qirraning kesish tezligi vektoriga perpendikulyar bo’lishini to’g’ri chiziqli (or-
togonal) kesish deb ataladi (rasm-7 a,b). Bunda qirindi tekis spiral ko’rinishda 
bo’ladi. Qiya (qiyaburchak) kesishda kesuvchi qirra kesish tezligi vektoriga per-
pendikulyar bo’lmaydi, qirindi vintli spiral ko’rinishda bo’ladi (rasm-8).