Ozbek-Tariyx-1-70-(каракалпак). indd

Soraw hám tapsırmalar
:
1. Tariyxıy estelik túsinigin túsindirip beriń.
2. Ǵárezsizliktiń dáslepki jıllarında qaysı alımlardıń yubileyleri 
belgilendi?
3. Ózbek xalqınıń qádiriyatları hám dástúrlerin qayta tiklew boyınsha 
qanday qararlar qabıl etildi?
4. 2007-jılı Tashkenttiń Islam mádeniyatı paytaxtı dep atalıw 
sebeplerin sanawǵa háreket etiń.
5. Tariyxıy shaxslarǵa búgingi kúndegi itibar boyınsha maǵ-
lıwmatlar tiykarında tómendegi kesteni toltırıń.
Amir Temur
Alisher Nawayı
Sharaf Rashidov
Islam Karimov
?

---

102
16-tema.
 Ózbekstanda mádeniyat hám kórkem óner
Ruwxıylıq orınları. Teatr
. Ǵárezsizlik jıllarında mádeniy turmısta da 
ózgerisler boldı. Bul, eń dáslep, teatr kórkem óneriniń rawajlanıwında 
anıq sezile basladı, jańa teatr dárgayları iske túsirildi. 1991-jılı Ferǵana, 
1993-jılı Xorezmde mámleketlik quwırshaq teatrları jumıs basladı, 1994-
jılı Qashqadárya hám Namangan wálayat teatrları janında quwırshaq 
toparları, 2001-jılı Surxandárya wálayat quwırshaq teatrı ashıldı. 
Ózbek mámleketlik akademiyalıq 
drama (2001-j) hám Ózbekstan aka-
demiyalıq rus drama teatrları (1999-
jıl) sıyaqlı paytaxt hám de wálayat 
teatr jámáátlerine jańa imaratlar 
qurıldı, ońlandı. 2015-jıldıń oktya-
brinde rekonstrukciyalanǵan Alisher 
Nawayı atındaǵı Ózbekstan mámle-
ketlik akademiyalıq úlken teatrınıń 
ashılıw saltanatı bolıp ótti.
1993-jıldıń sentyabrinde «Túrkstan» 
sarayı jumıs basladı. 2009-jılı «Ózbek-
stan» xalıqaralıq forumlar sarayı, 2011-
jılı Simpoziumlar sarayı hám Alisher 
Nawayı atındaǵı Ózbekstan Milliy 
kitapxanasınan dúzilgen Aǵartıwshılıq 
orayı kompleksi, 2014-jılı Ferǵana 
wálayatında Teatr-koncert sarayı sıyaqlı 
ruwxıylıq orınları ashıldı.
Ózbekstan 
Respublikası 
Prezi-
dentiniń «Ózbekstan teatr kórkem 
ónerin 
rawajlandırıw 
haqqında»ǵı 
(1998-j) pármanına muwapıq ruwxıy-aǵartıwshılıq reformalarda teatr 
ǵayratkerleriniń belsendi qatnasıwın támiyinlew, milliy qádiriyatlardı 
jırlawshı kórkem saxna shıǵarmaların dóretiw sıyaqlı maqsetlerde 
«Ózbekteatr» dóretiwshilik-óndirislik birlespesi dúzildi. 2017-jılı xızmeti 
sınǵa alınıp, «Ózbekteatr» birlespesi saplastırılıp, onıń funkciyaları 
Mádeniyat ministrligine ótkizildi.
Alisher Nawayı atında
ǵ
ı Ózbekstan 
mámleketlik akademiyalıq úlken 
teatrı
Simpoziumlar sarayı hám 
Ózbekstan Milliy kitapxanası

---

103
2001-jılı 
Ózbekstan 
mámleketlik 
akademiyalıq drama teatrına Prezident 
pármanı menen «Milliy teatr» statusı 
berildi. 2014-jılı Prezident «Ózbek mil-
liy akademiyalıq drama teatrınıń 100 
jıllıǵın belgilew haqqında» qarar qabıl-
ladı. Usı qararǵa muwapıq teatr qayta 
ońlandı hám yubiley ilajı bolıp ótti.
Paytaxttaǵı respublika teatrları qata-
rında wálayat jámáátleri de xalıqaralıq 
mádeniy qatnasıqlarda qatnasıp kelmekte. Bul boyınsha Ózbekstan Jaslar 
teatrı, Ilham teatrı hám Qashqadáryadaǵı «Eski meshit» teatr-studiyası 
belsendilik kórsetti. 2018-jılı Ózbekstan Qorǵanıw ministrligi janında 
dáslepki ret áskeriy teatr-studiya — «Turan» dúzildi. Bul teatr tek ǵana 
áskeriyler hám olardıń shańaraqları ushın emes, al hámme ushın xızmet 
kórsetedi.
Basqa tarawlarda bolǵanı sıyaqlı, 2017-jılı teatr kórkem óneri 
tarawında da keń reformalar baslandı. Eń dáslep, 2017—2021-jıllarǵa 
mólsherlengen Háreketler strategiyasında teatr hám tamasha orınların, 
mádeniy-aǵartıwshılıq shólkemler xızmetin rawajlandırıw hám de jetilis-
tiriw, olardıń materiallıq-texnikalıq bazasın bekkemlew belgilep qoyıldı. 
Mádeniyat mákemeleriniń xızmetin shólkemlestiriw, mádeniyat hám 
kórkem ónerdiń jámiyet turmısındaǵı ornı hám áhmiyetin arttırıw, jas 
áwladtı milliy hám ulıwma insanıylıq sadıqlıq ruwxında tárbiyalaw 
maqsetinde Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń «Mádeniyat hám 
kórkem óner tarawın jáne de rawajlandırıw hám jetilistiriwge baylanıslı 
is-ilajlar haqqında»ǵı qararı qabıllandı. Búgingi kúnde elimizdegi 
bar bolǵan 37 teatr xızmetin támiyinlew ushın 2017-jıldıń ózinde 
mámleketlik byudjetten 81 mlrd. sumnan artıq qarjı ajıratıldı. Ózbekstan 
Respublikası Prezidentiniń 2018-jılı 14-maydaǵı «Mámleketlik mádeniyat 
mákemeleri hám mámleketlik arxivleri xızmetkerleri miynetine haqı 
tólewdiń jetilistirilgen sistemasın engiziw hám olardı materiallıq xosha-
metlewdi kúsheyttiriw haqqında»ǵı qararına muwapıq, mámleketlik 
mádeniyat mákemeleri artistleri, hákimshilik-basqarıw, kórkem basshı, 
dóretiwshi hám basqa xızmetkerleriniń miynet haqı muǵdarları ortasha 
45% ke arttırıldı.
Ózbek milliy akademiyalıq 
drama teatrı imaratı

---

104