Y. R. Toshmatov, Sh. A. Sulaymonov, G’. O. Mamajanov Namangan-2017

Fizik va kimyoviy xususiyatlari 
Fenilglikozidlar kristal holidagi moddalar bo’lib suvda, spirtda, 
atsetonda yaxshi eriydi va efirda, xloroformda erimaydi. Aglikonlari esa 
suvda erimaydi, organik erituvchilarda eriydi. Fenolglikozidlar optik-faol 
moddalardir. 0-glikozid holdagi birikmalar mineral kislotalar va fermentlar 
ta`sirida gidrolizga uchraydi. 

---

70 
Mahsulotlardan fenolglikozidlarni ajratib olinish va aniqlash 
O’simlik mahsulotlarida fenolglikozidlar spirtning har xil darajali 
eritmalari orqali ekstraktsiya qilish usuli bilan olinadi. erituvchi uchirib 
yuborilgandan so’ng qoldiqdan adsorbtsiya kolonkasi orqali (poliamid 
to’ldirilgan) spirt va suvning aralashmasi yordamida alohida-alohida 
fenolglikozid moddalarini ajratib olinadi. Xromatografiya usuli bilan 
mahsulotda fenolglikozidi bor yoki yo’qligini bilish mumkin (sistema: BUV 
4:1:5 yoki 15% sirka kislotasi). 
1) xromatogrammani agar erkin fenol gidroksili bo’lsa temir (III) xlorid 
eritmasi purkab aniqlanadi, bunda fenolglikozid bor joy ko’k rangga 
bo’yaladi. 
2) diazoreaktiv orqali bilsa bo’ladi (qizg’ish). 
3) 4% sul’fat kislota saqlagan etil spirti orqali (TSX) bilsa bo’ladi. 
4) kumush nitratning eritmasi va ishqor sepilsa xromatogramma 
jigarrang bo’lib bo’yaladi.