Y. R. Toshmatov, Sh. A. Sulaymonov, G’. O. Mamajanov Namangan-2017

Saponinlarning bioginezi 
Saponinlar o’simlik to’qimasida ekvalendan Rujechka qoidasiga binoan 
sintezlanadi deb taxmin qilinadi, lekin bu sxema hali biokimyoviy tajribalar 
bilan isbotlangan emas. 
Tarkibida triterpen saponinlar bo’lgan o’simliklar 
Qizilmiya ildizi - Radices Glycyrrhizae 
Tuksiz qizilmiya (Gllycyrrhiza glabra) dukkakdoshlar (Fabaceae) 
oilasiga kiradi. 
Qizilmiya ko’p yillik bo’yi 50 - 100 – 150 sm gacha yetadigan,yer ostki 
qismi kuchli taraqqiy etgan o’t o’simlik. 

---

55 
Ildizpoyasi yo’g’on va yer ostida gorizontal novdalari va bitta vertikal 
o’q ildizi bo’ladi. O’q ildizi uzunligi 4 - 5 m gacha bo’ladi. Poyasi bir nechta 
kam shoxlangan, tukli, bezlar va 
tikanlar (mayda) bilan qoplangan.
Bargi toq patli (3 - 7 juft) 
murakkab barg. Bargchalarni 
ellipsimon, tuxumsimon yoki 
lansetsimon, 
tekis 
qirrali, 
yopishqoq bezlar bilan qoplangan. 
Qo’shimcha barglari mayda, lansetsimon, to’kilib ketadi. Gullari qiyshiq, 
shingilga to’plangan. Gulkosacha va tojbarglari 5 tadan: oqish - binafsha 
rangli gul kapalak gullilarga xos tuzilgan. Otaligi 10 ta 9 tasi bir - biri bilan 
birlashgan 10 chisi 
birlashmagan. 
Mevasi pishganda ochilmaydigan, poyasi qurigandan so’ng ochiladigan 
dukkak. Iyun - avgustda gullaydi, mevasi avgust – sentyabrda yetiladi.