Y. R. Toshmatov, Sh. A. Sulaymonov, G’. O. Mamajanov Namangan-2017

Yurak glikozidlariga rangli reaksiyalar 
Yurak glikozidlariga rangli sifat reaksiyalar ko’p bo’lib, ularni uch 
guruhga bo’lish mumkin. 
Yurak glikozidlarining skeleti - sterinlarga bo’lgan Liberman - 
Burxard reaksiyasi. Mahsulotdan tayyorlangan va bug’latib quritilgan 
ajratmani (yoki glikozidlarni) konsentrlangan sirka kislotada eritib, unga 
sirka angidridi va konsentrlangan sulfat kislota aralashmasidan (50:1 
nisbatda) 2 ml qo’shib aralashtirilsa, birozdan so’ng (yoki biroz qizdirilsa) 
pushti-qizil rang hosil bo’ladi. Hosil bo’lgan rang tezda ko’k yoki yashil 
tusga o’tadi. 

---

37 
Yurak glikozidlarining to’yinmagan lakton halqasiga Balye - Neyman 
reaksiyasi. Glikozidlarning spirtdagi eritmasiga natriy pikratning spirtdagi 1% 
li va ishqorning suvdagi 10% li eritmalaridan qo’shilsa, to’q sariq rang hosil 
bo’ladi. Bu reaksiya yordamida tarkibida to’yinmagan lakton halqasi 
bo’lgan barcha yurak glikozidlarini aniqlash mumkin. 
Yurak glikozidlari molekulasidagi dezoksisaxaridlarga (digitoksoza, 
simaroza va boshqa dezoksigeksozalarga) bo’lgan Keller - Kiliani reaksiyasi. 
Tarkibida temir (II) xloridning 5% li eritmasidan 2 tomchi bo’lgan 5 ml 
konsentrlangan sirka kislotada eritilgan 5-10 mg glikozid eritmasini 
probirkaga solib, ustiga oz miqdorda temir (II) xloridning 5% li eritmasi 
bo’lgan konsentrlangan sulfat kislotaning bir-ikki tomchisini probirkaning 
chetidan tushirilsa, har ikkala suyuqlik uchrashgan yerda yuqori qismi zangori 
yoki ko’k rangli qo’ng’ir halqa hosil bo’ladi.