4-mavzu. Internet tarmogʻi va uning tashkil etilishi Reja: Kompyuter tarmoqlari va ularning turlari Internet va intranet

 
 
3. Tarmoq topologiyasi: 
LHT tarkibiga kiruvchi hisoblash mashinalari hisoblash tarmogʻi tashkil etiladigan xududda 
eng tasodifiy xolatda joylashishi mumkin. 
LHT topologiyasi - 
bu tarmoq uzellari birlashuvining oʻrtacha geometrik sxemasi
.
Hisoblash tarmoqlari topologiyasi turlicha boʻlishi mumkin, lekin lokal hisoblash tarmogʻi 
uchun uchta tur umumiy hisoblanadi. Bular: aylanma, shinali va yulduzsimon turlardir. Ba’zan 
soddalashtirib aylana, shina, yulduz degan atamalar ishlatiladi. Biroq bu atamalar topologiya turi 
tom ma’noda aylana, toʻgʻri chiziqli yoki aynan yulduz shaklida degan fikrni bildirmaydi.
Har qanday kompyuter tarmogʻini uzellar majmui sifatida koʻrishi mumkin. 
Uzel - 
tarmoqning uzatish vositasiga ulangan har qanday qurilma
.
Topologiya tarmoq 
uzellarini ulash tizimsini oʻrtalashtiradi. Masalan, ellips ham yopiq egri, ham yopiq siniq chiziq 
aylanma topologiyaga, yopiq boʻlmagan siniq chiziq esa - shina topologiyaga mansub.
 
Aylana (doira) topologiya - tarmoq uzellarining yopiq egri (uzatish oʻrtasidagi) kabel bilan 
birlashuvini hosil qiladi. Uzatish (peredatchik) va qabul qilish (priyomnik) oʻrtasidagi har bir oralik 
uzel yuborgan xabarni retranslyatsiya qiladi. qabul qiluvchi uzel faqat oʻziga yuborilgan 
ma’lumotnigina aniqlaydi va qabul qiladi. 
Aylana topologiya nisbatan kichiqrok kenglikda shugʻullanuvchi tarmoq uchun juda mos 
keladi. Unda markaziy uzel yoʻqligi bois tarmoqning ishonchliligini oshiradi. Axborotni 
retranslyatsiya qilish uzatish vositasi sifatida har qanday turdagi kabeldan foydalanish imkonini 

---

beradi. Bunday tarmoq uzellari xizmat koʻrsatish tartibining ketma-ketligi uning tezkorligini 
susaytiradi, uzellardan birining ishdan chiqishi aylana butunligini buzadi va axborotni uzatish 
traktini saqlash uchun choralar koʻrishni talab qiladi.