O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

 

harflar tizimi (A, B, C, D). Gretsiyada qo‗llanadi;
 

«tojlar» tizimi. Buyuk Britaniyada amal qiladi; 

hind tizimi. 
Rivojlanayotgan mamlakatlarda mehmonxonalarni tasniflash-
ning hind tizimi ayniqsa, keng tarqalgan. Bu tizim ham mehmon-
xonalarni besh toifaga: «bir yulduzli», «ikki yulduzli», «uch 
yulduzli», «to‗rt yulduzli», «besh yulduzli» toifalarga ajratishni 
nazarda tutadi. Bu toifalarni maxsus komissiya ballar bo‗yicha 
baholash asosida belgilaydi. 
Misol: 
«1 yulduz» toifasi: bu toifaga 
mansub mehmonxona yaxshi hududda, mehmonxona uchun yaroqli 
binoda joylashgan bo‗lishi kerak (maksimal baho 15 ball); mijozlar 
bilan aloqa qiluvchi xodimlar ingliz tilini ish uchun zarur hajmda 
bilishi kerak (maksimal baho 5 ball) va h.k. «2 yulduz» toifasini 
olish uchun 150 ball, «3 yulduz» uchun – 210 ball, «4 yulduz» 
uchun – 250 ball, «5 yulduz» uchun – 290 ball to‗plash kerak. Har 
bir davlatda mehmonxonalarni tasniflash mezoni – shinamlik 
darajasi har xil tushuniladi, shuningdek, davlatlarning madaniy-
tarixiy va milliy an‘analari bilan belgilangan bir qancha omillar 
jahonda mehmonxonalarning yagona tasnifini joriy etishga mone‘lik 
qiladi. Butunjahon turizm tashkiloti (BTT), Yevropa hamjamiyati, 
Mehmonxona va restoran sanoati qo‗mitasi, Xalqaro mehmon-
xonalar uyushmasining bu yo‗nalishdagi faoliyati hozircha samara 
bermayapti. BTT faqat joylashtirish vositalarining standart tasnifini 
taklif etgan. Bu tasnifda mehmonxonalar va shunga o‗xshash 
korxonalar to‗rt katta guruhdan biriga kiritiladi. 
Jahon amaliyotida bir mamlakat doirasida bir nechta tasniflash 
tizimlari amal qiladi. Masalan, Buyuk Britaniyada «tojlar» tizimi 
bilan bir qatorda, Britaniya turistik agentliklar uyushmasi – 
«Britich 
Travel Authority»
(BTA) tomonidan taklif qilingan tasniflash tizimi 

---

140 
qo‗llaniladi. Buyuk Britaniyada amal qiluvchi «tojlar» tizimini 
«yulduzlar» tizimi bilan uyg‗unlashtirish uchun «tojlar»ning 
umumiy miqdoridan bitta «yulduz»ni ayirish kerak (masalan, to‗rt 
«tojli» daraja uch «yulduzli» darajaga teng). Yuqorida ko‗rib 
chiqilgan Britaniya agentliklari uyushmasi tomonidan taklif qilingan 
mehmonxonalarni tasniflash tizimi ham shunday muvofiqlikni 
nazarda tutadi: