Узбекстан тарийхы лекция

Odamlarning kashfiyotlari 
Toshdan uchi o`tkir qirrali, tuxumsimon qurollar, daraxt shoxlaridan tayoq va so`yil kabi qurollar 
yasaldi. Termachiliq ovchilik. 

---

Olovdan foydalanishning o`zlashtirilishi. Chaqmoq toshdan qo`l chopqichi, pichoq, teshuvchi 
bigizlar yasaldi. 
Urug` jamoasi (matriarxat) shakllandi, chayla va erto`lalar qurildi. Arralovchi, shiluvchi, 
teshuvchi tosh qurollari, igna, nayza uchlari, qarmoq yasaldi. Baliq ovlash o`zlashtirildi. 
Haykaltaroshliq tasviriy san`at, suyak taqinchoqlar yasash vujudga keldi. 
O`q-yoy (kamon), irg`ituvchi nayza qurollari yasaldi. Yakka ovchiliq daydi hayot yuzaga keldi. 
Mollarni qo`lga o`rgatila boshlandi, boshoqli o`simliklarni o`stirish o`rganildi. Qoyatosh 
suratlari paydo bo`ldi. 
Tosh bolta, pona, iskana, motiga (ketmon-techa), tosh moslamali suyak o`roq, don yanchgich, 
sopol idishlar yasaldi. Dehqonchiliq chorvachiliq hunarmandchilik vujudga keldi. Suvda suzish 
moslamalari yasaldi. Uy-joy qurilishi va o`troqlashuv boshlandi. Ip yigiruvchi urchuq, to`quv 
dastgohlari vujudga keldi. Jun va o`simlik tolasidan kiyimlar tikildi. Ishlab chiqarish xo`jaligi 
shakllandi. 
Mis kashf etildi, misdan bolta, o`roq, nayza uchlari, xanjar qurollari, taqinchoq va bezak 
buyumlari yasaldi. Patriarxatga o`tildi. 
Bronza ixtiro qilindi. Metaldan bolta, o`roq, ketmon, tesha, nayza, pichoq, qilich, xanjar, 
zargarlik buyumlari yasaldi. Omoch, g`ildiraq arava yasaldi. Ustaxonalar paydo bo`ldi. 
Hayvonlardan transport sifatida foydalanish o`zlashtirildi. Yorg`uchoq, o`g`ur, charx-urchuq 
yasaldi. Chorvachilik dehqonchilikdan ajralib chiqdi. O`troq dehqonchiliq sug`orma 
dehqonchiliq savdo aloqalari vujudga keldi. Shaharlar paydo bo`ldi. Turli ijtimoiy tabaqalar, 
mulkiy tengsizlik vujudga keldi. Shahar davlatlari shakllandi 

---

Nazorat uchun savollar: 
1.
Qadimgi odamlarning mashg’ulotlari haqida gapirib bering. 
2.
Ona(matriarxat) urug’i jamoasining shakllanishi va taraqqiyoti 
3.
Samarqand makoni, Ko’lbo’loq Uchtut ustaxonalari haqida aytib bering. 
4.
Dehqonchilik va chorvachilik qachon vujudga keldi? 
5.
Joytun, Xisor, Kaltaminor madaniyatlari haqida nimalar bilasiz?
6.
Ibtidoiy odamlarining diniy qarashlari? 
7.
Sarazm va Zamonbobo madaniyatlari haqida nimalar bilasiz?
8.
Temir kashf qilinishining O’rta Osiyo madaniyati rivojlanishidagi axamiyati? 

---