Texnik tizimlarda axborot texnologiyalari

imkoniyatlaridan foydalanish. Energetikaga oid chizmalarni COMPAS 
amaliy dasturlari misolida grafik modellashtirish. 
 
Reja: 
1. COMPAS dasturi. 
2. COMPAS dasturining interfeysi. 
Tayanch iboralar: 
CAE
 
Mоделлар 
Spring 
COMPAS 
CAM 
CAD 
COMPAS dasturi. 
COMPAS (kompleksnaya avtomatizirovannaya sistema) tizimi «ASKON» 
kompaniyasi maxsuloti bo’lib, xozirda 400 dan ortiq ta’lim muassalari va 300 ga yaqin 
tashkilotlarda ishlatiladi. Bu tizimning tarkibiy qismlari quyida keltirilgan

---

1-Rasm. COMPAS dasturining tasniflanishi 
COMPAS tizimi tizimi boshqa ALTlardan o’zining parametrik xolda loyixalashi 
va modellarni Solid yadrosida bajarishi tufayli keng қo’llanilmoқda. Solid yadrosida 
bajarilgan modellar xozirgi mashinasozlikning yuqori ALT xisoblangan Pro/INGINEER, 
CATIA, Unigraphics, SolidWorks tizimlari bilan to’g’ridan-to’g’ri aloqani ta’minlaydi. Bu 
ALTlarning xozirda bir-biri bilan o’zaro CAD/CAE/CAM/PDM (CAD-kompyuter 
yordamida konstrukstiyalash, CAE-kompyuter yordamida injenerlik taxlililarni bajarish, 
CAM-texnologik jarayonlarni kompyuterda bajarish, PDM- loyixa ma’lumotlarini 
boshқarish tizimi) tizimidagi integrastiyasi, modulligi e’tiborga loyiqdir. Bu esa ularning 
ta’sir doirasini kengaytirish, ALT bozorida yuqori o’rinni egallashi imkonini beradi. Shu 
bilan birgalikda ularning ta’lim muassasalari bilan aloqasi kelajakdagi rivojini belgilaydi. 
Chunki ta’lim tizimida xozirgi yuqori ALT - Pro/INGINEER, CATIA, Unigraphics, 
SolidWorks tizimlarni o’quvchilarni o’rgatish va ishlash muammodir. Bunga sabab, bu 
tizimlarning katta mablag’ talab qilishi (faqat server-klient tizimda ishlashi) , bizdagi 
standartlarga mos emasligi va asosiysi bizdagi tashkilotlardan bu mutaxassisliklarga talab 
yo’qligidir. 
Quyida COMPAS dasturi bilan qisqacha tanishish berilmoqda: Uni yuklash ikki 
usulda amalga oshirilishi mumkin. 
COMPAS dasturining interfeysi 
COMPAS dasturini yuklash uchun qyidagi ketma ketlik bajaariladi: 
Pusk→Programmы→ COMPAS 5.11→COMPAS 5.11 
yoki ishchi stolda joylashgan dastur yorlig’i orқali 
Dastur yuklangandan keyin , uning interfeysi (foydalanuvchi bilan muloqot oynasi) 
paydo buladi asosiy elementlari quyidagilardan iborat: