|
3. Grafik organayzerlar:
“Baliq skeleti”, “BBB”, “Konseptual jadval”, “Venn diagrammasi”,
“Insert”, “Klaster”, “Nima uchun?”, “Qanday?” va b.
Namuna:
Nima uchun?
Nima uchun?
Nima uchun?
91
Ишмуҳамедов
Р
.,
Абдуқодиров
А
.,
Пардаев
А
.
Таълимда
инновацион
технологиялар
. –
Тошкент
:
Истеъдод
, 2008. – 180
б
.–
Б
. 94.
92
Ишмуҳамедов
Р
.,
Абдуқодиров
А
.,
Пардаев
А
.
Таълимда
инновацион
технологиялар
. –
Тошкент
:
Истеъдод
, 2008. – 180
б
. –
Б
. 94.
Jamiyatni
rivojlantirish uchun
Jamiyatga foyda
keltirish
uchun
Ta’lim olish
kerak?
Barkamol shaxs
bo`lish uchun
Инсерт
жадвали
.
Ҳар бир
талабага
жадвал
шаклидаги
матн
тавсия
этилади
Талаба
матнни
ўқиш
жараёнида
жадвалнинг
чап
томонига
махсус
белгиларна
қўйиб
боради
[13. –
Б
. 142].
227
Mustaqil o‘qiSh vaqtida olgan bilimlarni, eShitgan ma’lumotlarni tizimlaShtiriShni
ta’minlaydi. Olingan ma’lumotni tasdiqlaSh, aniqlaSh, kuzatiSh, avval o‘zlaShtirgan ma’lumotlarni
bog‘laSh qobilyatini ShakllantiriShga yordam beradi. O‘qiSh jarayonida olingan ma’lumotlarni
alohida o‘zlari tizimlaShtiradilar, jadval ustunlariga kiritadilar.
“V” – men bilgan ma’lumotlarga mos.
“ – “ – men bilgan ma’lumotlarga zid.
“ + ” – men uchun yangi ma’lumot.
“?” – men uchun tuShunarsiz yoki ma’lumotni aniqlaSh, to‘ldiriSh talab etiladi.
Insert jadvali
V
-
+
?
Namuna:
Hikoya
TuShuntiriSh
Evristik suhbat
Suhbat
Ma’ruza
Namuna:
SHoira Zulfiyaning hayoti va ijodi
“
Балиқ
скелети
”
чизмаси
бир
қатор
муаммоларни
тасвирлаш
ва
уларни
ечиш
имконини
беради
.
Тизимли
фикрлаш
,
тузилмага
келтириш
,
таҳлил
қилиш
кўникмаларини
ривожлантиради
.
Тоифалаш
жадвали
.
Тоифа
–
хусусият
ва
муносабатларнинг
муҳимлигини
намоён
қилувчи
аломат
.
Ажратилган
аломатлар
асосида
олинган
маълумотларни
бирлаштиришни
таъминлайди
.
Тизимли
фикрлаш
,
маълумотларни
тузилмага
келтириш
,
тизимлаштириш
кўникмаларини
ривожлантиради
.
Тоифа
шархлашни
тузиш
,
олинган
маълумот
лавҳаларини
бирлаштириш
имконини
берадиган
тоифаларни
излашдан
иборат
.
Тоифаларни
жадвал
кўринишида
расмийлаштирилади
.
Ғояларни
,
маълумотларни
тоифага
мос
равишда
бўладилар
.
Иш
натижаларининг
тақдимоти
.
Оғзаки
баён
қилиш
методлари
228
Hayoti va ijodi
Faoliyati
“Begim” She’ri
“Sen qaydasan
yuragim” She’ri
SHoira
ToShkentda temirchi
oilasida tug‘ilgan
Hamid Olimjon
bilan
10
yil
hayot
kechirgan
Uni
She’rlari
Hamid
Olimjonga
atalgan
Pedagogika
insititutida o‘qigan
Taxririyatda
iShlagan
“Begim
sizni
tabiat
raso
qilib
yaratgan…”
SHe’ri
1-
mrotaba
“ToShkent
oqShomi”
gazetasida
chop etilgan
UShbu
She’rni
har bir o‘quvchi yod
oliShi kerak
Namuna:
Bilaman
Bilmayman
BiliShni hohlayman
Fikrlarni tarmoqlaSh quyidagicha taShkil etiladi:
1.Xayolga kelgan har qanday fikr bir so‘z bilan
ifoda etib ketma-ket yoziladi.
2.
Fikrlar
tugamaguncha
yoziShda
davom
etaveriSh kerak, Mabodo fikrlar tugab qolsa, u holda
yangi fikr kelguncha biron rasm chizib turing.
3. Darsda imkon boricha fikrlarning va o‘zaro
bog‘liqlik
ketma-ketligini
ko‘paytiriShga
harakat
qiliniShi lozim.
Биламан
,
билмайман
,
билишни
ҳоҳлайман
.
Бу
техналогияда
ҳар
бир
талаба
ёки
ўқувчининг
янги
фан
юзасидан
билимини
билиш
учун
ва
билишни
ҳоҳлайдига
ва
билмайдиган
маълумотларни
жадвал
асосида
ифодалайди
.
Ўқитувчи
эса
шунга
асосан
дарсни
олиб
боради
.
Кластер
.
Фикрларнинг
тармоқланиши
–
бу
педагогик
стратегия
бўлиб
,
у
ўқувчиларнинг
бирон
-
бир
мавзуни
чуқур
ўрганишларига
ёрдам
бериб
,
ўқувчиларни
мавзуга
тааллуқли
тушунча
ёки
аниқ фикрни
эркин
ва
очиқ
узвий
боғлаган
ҳолда
кетма
-
кетликда
тармоқлашни
ўргатади
.
229
Kouching texnologiyasi
Kouching iShtirokchilari:
Shaxsiy va korporativ
Formati
bo‘yicha kunduzgi va sirtqi
Uslubni belgilaniShi:
ko‘p narsaga eriShgan va undan ham ko‘proq narsaga eriShiShni
hohlaganlar bilan hayotning turli sohalaridagi keng qamrovli masala va muammollarni echiSh
uchun foydalaniladi
Uslubning maqsadi:
Shaxsni, uning personal va kasbiy faoliyatida natijaviyligini maksimal
ko‘tariShdan iborat
Uslubning mohiyati:
salohiyatni ochiShga mo‘ljallangan quroldir
Harakatlar rejasi:
muloqot, samarali savollar beriSh va diqqat bilan javoblarni eShitiSh
Kouching bosqichlari:
1. Kouching maqsadini aniqlaSh
2. Joriy vaziyatni tahlil qiliSh
3. Maqsadga eriShiSh yo‘llarini aniqlaSh
4. Harakalar rejasini tuziSh.
5. Rejani joriy etiSh jarayonida nazorat va qo‘llab-quvvatlaSh
Uslubning xususiyatlari:
pastdan yuqoriga, o‘z-o‘zini, gorizontal va yuqoridan pstga qarab
Uslubning ustunligi:
- uning mobilligi
- joyning geografiyasiga bog‘liq emas
- yakkama-yakka, guruhli
Uslubning kamchiliklari:
psixologik qarShiligi
Kutiladigan natija:
Shaxs faoliyati samaradorligini jiddiy oShiriSh
Kouching tamoyillari:
O‘z-o‘zini takomillaShtiriSh
Anglanilmagan ehtyojlar
O‘zgariShlar
Yo‘naliSh va ruhlaniSh
EngiSh
Muammolarni echiSh
Tajriba
Педагогика
Тарбия
Тарбия
тамойилл
ари
Тарбия
методлари
Тарбия
методлари
Тармоқлари
Педагогика
тарихи
Қиёсий
педагогика
Махсус
педагогика
Таълим
Таълим
тамойиллари
Таълим
қонуниятлари
Улуксиз
таълим
230
Kouching ko‘riniShlari:
Hunarli kouching
Biznes-kouching
SHaxsiy samarali kouching
Layf-kouching
Hunarli kouching
– kasbiy kompetentlarni, kompetensiyalarni baholaShni, hunarni
rejalaShtiriSh bo‘yicha maslahat beriSh, rivojlaniSh yo‘lini tanlaShni, iSh izlaShda hamroxlikni va
hokazolarni o‘z ichiga olagn hunarli maslahat beriSh deb ataShadi.
Biznes kouching
– biznesni rivojlantiriSh va o‘siShi, Shuningdek, motivatsiyani ko‘tariSh
bo‘yicha mutaxassis bilan odamni, uning talablariga mos raviShda zarur natija olgunga qadar
qo‘llab-quvvatlaSh va kuzatib boriShda ifodalanadigan mijos orasida kasbiy o‘zaro munosabatda
bo‘liSh tizimidir.
SHaxsiy samarali kouching
– o‘yinchini ruhlantiriSh, o‘yinchini energiya bilan to‘ldiriSh,
unga o‘zini-o‘zi rivojlantiriShga hamda uning unumdorligini rivojlaniShiga yordam beriSh sa’ati va
amaliy ko‘nikmasidir.
Layf-kouching
– personal rivojlaniSh bo‘yicha mutaxassis bilan odamni, uning talablariga
mos raviShda zarur natija olgunga qadar qo‘llab-quvvatlaSh va uzatib boriShda ifodalanadigan
mijos orasida kasbiy o‘zaro munosabatda bo‘liSh tizimidir.
Rahbar uchun
kouching, odatda bu alohida biznes-vazifalar bo‘yicha rahbar uchun
maxsuslaShtirilgan tor, ya’ni: yangi biznes, biznesni o‘zgartiriSh, biznesda moliya, korparativ
standartlarni rivojlantiriSh, tanlaSh va chet el tajribasini oliSh, foydali hamkorlik, iShchan
munosabat o‘rnatiSh, marketing, presonalni boShqariSh, samarali taShviqot, qimmatli strategiya va
boShqa kouchinglardir.
SHaxsiy samarali kouching. Bosqichlari:
1.
SHaxsiy samarali kouching odam tomonidan o‘zining muvaffaqiyat maqsadini
angalShdan boShlanadi. SHaxsiy muvaffaqiyat maqsadini rivojlantiriSh uchun zarur bo‘lgan uchta
yo‘naliSh akslantiriliShi mumkin:
Birinchisi
– oila, salomatlik, qiziqiSh masalalarni o‘z ichiga olgan Shaxsiy rivojlaniSh
Ikkinchisi
– kasbiy yoki ijtimoiy doira, bularning hammasi hunar, kasbiy muvaffaqiyat,
bozordagi qo‘Shimcha narx qo‘ShiliShi bilan bog‘liq.
Uchinchisi
– ijodiy yo‘naliSh, bu siz nimada ajoyibsiz, bu er yuzidagi barcha odamlardan
sizning fikringiz, umuman turli narsalarda ifodalanadi, masalan, cho‘qqilarni engiSh yoki mineral
suv butulkasining qopqog‘ini yig‘iSh.
2.
SHaxsiy muvaffaqiyatning maqsadi ifodalaniShi bilan, biz “SHaxsiy rivojlaniSh rejasi”
nomli keyingi bosqichga o‘tamiz. Maqsadga muvofiq holda unga eriShi uchun qilinadigan yuz
qadamni yoziSh zarur. Maqsad bir yilga, ikki yilga, uch yilga, beSh yilga mo‘ljallaniShi mumkin.
Bu erda chegara muhim emas.
3.
Uchinchi qadam – bu aShyolardir. Dunyodagi hamma narsa rivojlaniSh aShyosidir, hatto
yaqinlarni parvariSh qiliSh va yalqovlik ham. Bu aShyolarni ko‘rib chiqiSh va foydalaniShni biliSh
kerak. SHu erni o‘zida odam o‘zining qobiliyatini va malakalarini foydalaniShga ko‘nikib
qoganligini ko‘riSh kerak.
4.
Keyingi qadam – qadr-qimmatdir. Tizimli kouchingda biz o‘zida maqsad, qimmat,
jarayon, aShyo va natija kabi tuShunchalarni mujassamlaShtirgan aniq Shaxs modelidan
foydalanamiz
5.
SHaxsiy samarali kouchingning keyingi bosqichi - ko‘rinib turgan xulq-atvor va uning
rollarda, niqoblarda va arxetiplarda namoyon bo‘ladigan iShdir.
6.
SHaxsiy samarali tizimli kouchingning keyingi bosqichi – qadriyatlar – iShontiriSh va
dunyoqaraSh bloklari bilan yaqindan aloqador.
7.
SHaxsiy samarali tizimli kouchingning finalida beSh – etti yil oldinga va hayotiy sikllarni
dasturlaSh va qayta dasturlaSh bilan iShlaSh boradi.
Eng foydali kouching savollari quyidagilar bo‘liShi mumkin:
1.
YAna nima?
2.
Agar Siz javobni bilganingizda nima derdingiz?
3.
Sizga va boShqalarga qanday oqibatlar bo‘liShi mumkin?
4.
Siz qanday mezonlardan foydalanayapsiz?
231
5.
Bunda sizga nima eng qiyin?
6.
AShar sizning o‘rninggizda boShqa kiShi bo‘lganda, Siz unga nima maslahat bergan
bo‘lar edingiz?
7.
Siz bilan eng aqlli odam bilan muloqotni tasavvur qiling. U sizga nima qiliShni aytar edi?
8.
Men keyin nima qiliShni bilmayman. Sizchi?
9.
Agar Shunday qilsangiz Siz nimada g‘alaba qozonasiz?
10. Agar kimdir boShqa kiShi Shunday degan bo‘lsa, Siz nimani sezgan bo‘lar edingiz?
11. Siz nima qilasiz?
12. Siz buni qachon bajarmoqchisiz?
13. Bunda Siz o‘zingizni maqsadingizga eriShasizmi?
14. Yo‘lingizda qanday to‘siqlar bo‘liShi mumkin?
15. Bu haqida kim biliShi kerak?
16. Sizga qanday yordam kerak?
93
Do'stlaringiz bilan baham: |
