O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulufbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Oqim  moduli 
(M)  deb,  daryo  havzasining  birlik,  ya’ni  1  km
2
  yuzasidan 
birlik vaqt (sekund) ichida litrlar hisobida hosil bo‘ladigan suv miqdoriga aytiladi. 
Oqim moduli quyidagi ifoda bilan aniqlanadi: 
F
Q
M
rt
o
.
'
3
10

=
 , 
bu  yerda 
rt
o
Q
'
-o‘rtacha  yillik  suv  sarfi, 
m
3
/s 
larda, 
F
-havza  maydoni, 
km
2 
larda, 
10
3
-
metr  kub 
lardan  litrga  o‘tish  koeffitsienti.  Oqim  moduli 
l/s 

  km
2
  larda 
ifodalanadi. 
Oqim  qatlami 
(U)  deb,  havzada  ma’lum  vaqt  oralig‘ida  hosil  bo‘ladigan 

---

 
125 
oqim  hajmining  shu  havza  maydoniga  bo‘lgan  nisbatiga  aytiladi.  Agar  havza 
maydoni
F
(km
2
) bo‘lsa, T kundagi vaqt oralig‘i uchun oqim qatlami quyidagicha 
aniqlanadi: 
F
Q
F
Q
T
F
W
Y

=



=
=
4
,
86
10
86400
6
, mm. 
Bir  yil  uchun  aniqlaydigan  bo‘lsak, 
T
  =  365  kun  bo‘lib,  yuqoridagi  ifoda 
quyidagi ko‘rinishni oladi: 
F
Q
Y


=
365
4
,
86
, mm. 
Oqim  moduli 
2
3
10
км
с
л
F
Q
M


=
  ekanligini  hisobga  olib,  yillik  oqim 
qatlamini oqim moduli orqali quyidagicha ifodalasa bo‘ladi: 
U = 31,54 

 M, mm. 
Oqim  qatlamini  aniqlashdan  asosiy  maqsad,  o‘rganilayotgan  daryo 
havzasiga  yoqqan  atmosfera  yog‘inlari  va  uning  bug‘langan  qismi  miqdorlarini 
taqqoslashdir. SHu sababli ham oqim qatlami millimetrlarda ifodalanadi.