Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya


IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA



Download 4,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet167/663
Sana24.01.2022
Hajmi4,99 Mb.
#408124
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   663
Bog'liq
Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya darslik

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

146 

 

Odatda, yo‗llar shaharlarga olib boradi, shaharlardan tashqariga yo‗llar panjasimon 



tarqaladi;  shaharlar  transport  tugunlariga  aylanadi.  N.N.Baranskiyning  yo‗llar  va 

shaharlarni  ishlab  chiqarishning  hududiy  tarkibi  va  tizimi,  rayon  va  mamlakatlar 

xo‗jaligining ―qovurg‗asi‖, o‗zagi sifatidagi ta‘rifida hech qanaqa mubolag‗a yo‗q. 

Chindan  ham,  hududning  ichki  tuzilishi  ―rentgen  nuri‖  asosida  kuzatilganda, 

bizning ko‗z o‗ngimizda, aynan, ana shu yo‗llar va shaharlar, o‗ziga xos hududiy 

majmualar orqali gavdalanadi.  

Transportning  shaharlar  aglomeratsiyasi,  shahar  atrofi  xo‗jaligida  ham 

ahamiyati  beqiyos.  Amerikaliklarni  hozirgi  kunda  shahar  atrofi,  shahar  yaqinida 

yashovchi  xalq,  deb  ta‘riflashadi.  Sababi,  bu  yerda  urbanizatsiyaning  yuqori 

bosqichi – suburbanizatsiya tez rivojlanmoqda.  

Yo‗llar  yangi  o‗zlashtiriladigan  hududlarga  birinchi  bo‗lib  kirib  keladigan 

infratstruktura  elementidir.  Yo‗llar  qazilma  boylik  konlariga  boradi,  ularni  ishlab 

chiqarish  markazlari  bilan  ulaydi,  bog‗laydi;  sanoat  parklarini  shakllantiradi. 

Xullas,  transportsiz  hududiy  ijtimoiy-iqtisodiy  tizim  yoki  majmua  vujudga 

kelmaydi.  

Transport  to‗rining  joylanishi,  zichligi  va  shakli  hudud  ijtimoiy-iqtisodiy 

taraqqiyot darajasining muhim ko‗rsatkichidir. Masalan, radial – aylana, to‗rsimon 

shakl,  odatda,  rivojlangan  rayonlarda  kuzatiladi.  Agar  hududning  faqat  chekka 

qismlari  transport  bilan  ta‘minlangan  bo‗lsa,  demak,  bilingki,  hududning  ichki 

qismini  tabiiy  sharoiti  o‗zlashtirish  uchun  noqulay  (Sibir,  Uzoq  Sharq, 

Qozog‗iston, Turkmaniston va h.k.).  

Ko‗pincha  yo‗lning,  transport  turlarining  joylanishiga  qarab  hududning 

xo‗jalik  tarkibi,  mujassamlashuvi  va  ixtisoslashuvini  aniqlash  mumkin.  Ba‘zan 

temir  va  avtomobil  yo‗llar,  quvur  transporti,  elektr  uzatuvchi  tarmoq  va  kanallar 

bir-biriga parallel holda joylashadi, ikki yirik markaz orasida serqatnov ―koridor‖, 

yo‗l va yo‗laklar vujudga keladi. Yo‗l bo‗yidagi aholi manzilgohlarining kichrayib 





Download 4,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   663




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish