Namangan muhandislik-qurilish

GENERATOR 
Startyor 
Tuzilishi 
Vazifasi 
Ta‟rifi 
Yakor 
 
Oldingi va orqa 
qopqoq 
1.SHimoliy qutib 
2.Janubiy qutib 
3.Uyg‟otish cho‟lg‟ami 
 
1.CHo‟tka 
2. CHo‟tka 
ushlagich 
3. Yarim xalqalar 
4. Asos 
5. Kollektor 
6. SHkiv 
 
Mexanik 
energiyani 
elektr 
energiyasi
ga 
aylantirib 
beradi 
Avtomobilda 
ist‟emolchi- 
larni to‟k bilan 
ta‟minlaydi 
 
Turlari 
Rotor aylanma xarakat 
qilib startyor bilan 
magnit maydonini xosil 
qiladi
 
1.O‟zgarmas 
2. O‟zgaruvchan
 
 

---

 
35 
o‟z-o‟zidan  cheklay  olishi.  Keyingi  vaqtda  o‟zgaruvchan  elektr  toki  ishlab 
chiqaradigan generatorlar tobora kengroq tarqalib bormoqda, chunki ular o‟zgarmas 
tok  generatorlariga  nisbatan  yuqoridagi  talablarga  yaxshi  javob  beradi. 
O‟zgaruvchan tok generatorlarining keng tarqalishi, shuningdek mamlakatimiz elektr 
sanoati yuqori darajada yuksalganligini bildiradi. CHunki sanoatimiz avtomobillarni 
elektr  jihozlarining  yangi  asboblarini  muvaffaqiyat  bilan  o‟zlashtirib  bormoqda. 
Uyg‟otish usuliga qarab o‟zgaruvchan tok generatorlari doimiy magnitlar yordamida 
uyg‟otiladigan  generatorlar  va  elektromagnitlar  yordamida  uyg‟otiladigan 
generatorlarga bo‟linadi.  
 
Keyingi  yillarda  yengil  va  yuk  avtomobillariga  elektromagnitlar  yordamida 
uyg‟otiladigan  uch  fazali  o‟zgaruvchan  tok  generatorlari  o‟rnatiladigan  bo‟ldi. 
Bunday  generatorlarda  magnit  oqimini  o‟zgarmas  elektr  toki  o‟tkaziladigan 
uyg‟otish  chulg‟ami  hosil  qiladi.  Buning  uchun  generator  ishlab  chiqargan 
o‟zgaruvchan  tok  to‟g‟rilagichlar  yordamida  o‟zgarmas  tokka  aylantiriladi, 
dvigatellarni  ishga  tushirishda  esa  akkumlyator  batareyasidagi  o‟zgarmas  tokdan 
foydalaniladi. 
 
Uyg‟otish  chulg‟ami  holatiga  qarab  avtomobil  elektr  jihozlarining  uch  fazali 
generatorlari  ikki  gruppaga  bo‟linadi:  aylanuvchi  uyg‟otish  chulg‟amida  va 
ko‟zg‟almas uyg‟otish chulg‟amli.