Namangan muhandislik-qurilish

II. 
TAJRIBA MASHG‟ULOT  MATERIALLARI  
 
III. 
KEYSLAR BANKI  
 
IV. 
ILOVALAR 
 
4.1 
Fan dasturi 
 
4.2 
Ishchi dastur 
 
4.3 
Baholash mezoni 
 
4.4 
Testlar 
 
4.5 
Mustaqil ta‟lim mavzulari  
 
V. 
GLOSSARIY  
 
VI. 
ADABIYoTLAR RO‟YXATI  
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
5 
I. NAZARIY MASHG‟ULOTLAR MAZMUNI 
“Transport vositalarini elektr jixozlari va elektron tizimlari” fanidan ma‟ruza 
mashg‟ulotlari  
 
1.
 
“Transport vositalarini elektr jixozlari va elektron tizimlari”  fanining 
dolzarbligi va ahamiyati.   
Transport vositalarini elektr jixozlari va elektron tizimlari fanini o‟qitishda bakalavr 
faoliyatining  asosiy  maqsadi  avtomobilni  elektr  jihozlarini  muntazam  ravishda  o‟rganish, 
qulay  va  samarali  bo‟lishini  ta‟minlash  hamda  tashkiliy  tadbirlarni  tuza  bilish  va  ularni 
amalga oshirishdan iboratdir.  
Transport vositalarini elektr jixozlari va elektron tizimlari fanini o‟qitish jarayonida 
talabalarga Avtomobilning elektr jihozlarini (tuzilishi, turlari, ishlashi) sifatida avtomobilni 
elektr  jihozlarini  ish  faoliyat  ko‟rsatishlari  uchun  zarur  nazariy  bilimlar  hamda  amaliy 
ko‟nikmalar o‟rgatiladi. 
Ushbu  fanni  o‟rganayotgan  talabalar  quyidagi  fanlarni  chuqur  o‟zlashtirgan 
bo‟lishlari  kerak:  «Oliy  matematika»,  «Fizika»,  «Kimyo»  «Informatika»,  «CHizma 
geometriya»,  «Nazariy  mexanika»,  «Materiallar  qarshiligi»,  «Transport  vositalarining 
tuzilishi»,  «Elektr  texnikasi  va  elektronika»,  «Issiqlik  texnikasi»,  «Ichki  yonuv 
dvigatellari» «Avtomobilni boshqarish» va h.k.   
Transport vositalarini elektr jixozlari va elektron tizimlari fanini o‟qitish jarayonida 
kompyuter 
va 
zamonaviy 
elektron 
o‟quv  texnologiyalarini  qo‟llash,  amaliy 
mashg‟ulotlarda  talabalar  ko‟cha  yo‟l  sharoitlarida  yo‟l  harakati  qoidalarining  bandlari 
bo‟yicha berilgan masalalarni yecha olishga o‟rganadilar.  
 
«Transport  vositalarini  elektr  jixozlari  va  elektron  tizimlari»  fani
 
hisoblanib,  6-
semestrda o‟qitiladi. Dasturni amalga oshirish o‟quv rejasida rejalashtirilgan matematik va 
tabiiy (oliy matematika, fizika, kimyo, nazariy mexanika), umumkasbiy (mashina detallari; 
mashina  va  mexanizmlar  nazariyasi;  metrologiya,  standartlashtirish  va  sertifikatlash; 
gidravlika va gidromashinalar; elektr  yuritma, elektr mashinalar va h.k.) fanlaridan  yetarli 
bilim va ko‟nikmalarga ega bo‟lishlik talab etiladi.  
 
Transport vositalarini elektr jixozlari va elektron tizimlari fanini o‟zlashtirish uchun 
o‟qitishning  ilg‟or  va  zamonaviy  usullaridan  foydalanish,  yangi  informatsion-pedagogik 
texnologiyalarni  tadbiq  qilish  muhim  ahamiyatga  egadir.  Fanni  o‟zlashtirishda  darslik, 
o‟quv va uslubiy qo‟llanmalar, ma‟ruza matnlari, tarqatma materiallar, elektron materiallar 
hamda  real  holatdagi  transportlarining  elektr  jihozlarini  video  yozuvlari  va  foliyalardan 
foydalaniladi.  
Davlat  ta‟lim  standartida  bakalavrning  tayyorgarlik  darajasiga  quyidagi  talablar 
qo‟yilgan. 
Bakalavr:
 
 
- dunyoqarash tavsifidagi bilimlar tizimini egallagan bo‟lishi; gumanitar va ijtimoiy-
iqtisodiy  fanlar  asosini,  davlat  siyosatining  dolzarb  masalalarini  bilishi;  ijtimoiy 
muammolar va jarayonlarni mustaqil tahlil qilish qobiliyatiga ega bo‟lishi; 
 
-  Vatan  tarixini  bilishi;  milliy  va  umuminsoniy  qadriyatlar  bo‟yicha  o‟z  nuqtai 
nazarini  bayon  etishi  va  ilmiy  asoslay  olishi,  milliy  g‟oya  asosida  faol  hayotiy  o‟rinni 
egallashi; 
 
-  tabiat  va  jamiyatda  yuz  berayotgan  jarayonlar  va  hodisalar  haqida  yaxlit 
tasavvurga  ega  bo‟lishi,  tabiat  va  jamiyat  rivojlanishi  haqida  bilimlarga  ega  bo‟lishi, 
ulardan hayotda va kasbiy faoliyatda zamonaviy ilmiy asoslarda foydalana olishi; 

---

 
6 
 
- insonlar orasidagi jamiyatga, atrof-muhitga bo‟lgan munosabatini tartibga soluvchi 
huquqiy va axloqiy me‟yorlarni kasbiy faoliyatda hisobga ola bilishi; 
 
-  axborotni  to‟plash,  tahlil  qilish,  saqlash,  ularga  ishlov  berish  va  unumli  
foydalanish  metodlarini  egallash;  o‟zining  kasbiy  faoliyatida  asosli  mustaqil  fikrlash  va 
kerakli qarorlar qabul qila olishi; 
 
- 
bakalavriatning 
mos 
yo‟nalishi  bo‟yicha  raqobatbardosh  umumkasbiy 
tayyorgarlikka ega bo‟lishi; 
 
-  yangi  bilimlarni  mustaqil  o‟zlashtira  olishi,  o‟zini  takomillashtirish  va  o‟z 
mehnatini ilmiy asosda tashkil qila bilishi; 
 
-  sog‟lom  turmush  tarzini  shakllantirish,  jismonan  baquvvat  va  sport  bilan 
shug‟ullanib borish zarurati haqida ilmiy tasavvurga va e‟tiqodga ega bo‟lishi; 
 
- kadrlar malakasini oshirish va qayta tayyorlash tizimida qo‟shimcha kasbiy ta‟lim 
olishi kerak.  
Transport  vositalarini  elektr  va  elektron  jihozlari  fani  o‟qituvchisi  doimo  o‟z 
pedagogik  mahoratini  oshirib,  uni  san‟at  darajasiga  yetkazib  borishi  kerak.  O‟z  fikrini 
tushunarli,  ko‟rgazmali  ifodalay  bilishi,  jahon  va  mamlakatimiz  ijtimoiy-iqtisodiy 
hayotidagi  voqealarga  o‟z  munosabatini  bildirishi,  ta‟lim  berishga  ijodiy  yondoshuvni 
rivojlantirib borishi kerak. 
O‟qituvchining  ijodiy  yondoshuvi  talaba  tomonidan  yo‟l  harakati  qoidalari  va  
xavfsiz harakatlanish asoslarini o‟rganishga ijodiy yondoshuvining bevosita shartidir. 
Odatdagi  ma‟ruza  darslarining  an‟anaviy  tarzda,  ilg‟or  pedagogik  usullarsiz  olib 
borilishi talabadan faollik talab qilmaydi. Darsni o‟zlashtirish ham osonday tuyuladi, fanga 
nisbatan  qiziqish  uyg‟onmaydi.  Muammoli  holatlarning  yaratilishi,  aniq  misollar 
yordamida  masalalarning  yechilishi,  talabani  fanga  qiziqtirish,  uning  faolligini  oshirib, 
kengroq fikrlashga, maqsadga qarab intilishga, kerakli bilim va ko‟nikmalar hosil qilishga 
yordam beradi. 
Respublikamizda  yetakchi  olimlar  tomonidan  bu  sohada  munosib  ishlar  amalga 
oshirilmoqda.  Xususan,  Toshkent  avtomobil-yo‟llar  institutida  chop  etilayotgan  yangi 
darsliklar,  o‟quv  qo‟llanmalar  talaba  va  o‟qituvchilarning  bu  boradagi  ehtiyojlariga 
qaratilgan.