Ishchi kasbini egallash

Meva-uzum quritishda talab etiladigan quritish maydoni, muddati va materiallar 

sarfi 

Mahsulot 

turi 

Oltin

-

gugu

rt kg. 

Osh 

tuzi, kg 

Ishqor 

(kaustik 

soda) 

Qo’llaniladig

an patnis 

sig’imi, kg 

Quritish 

muddati, 

kun 

Quritishda 1m

2 

foydali maydonga 

ketadigan 

mahsulot, kg 

Uzum 

Bedona 

- 

- 

 

5 

25-30 

10-12 

Shig’oni 

2 

- 

 

5 

8-12 

10-12 

Sabza 

2 

- 

0,9 

5 

8-12 

10-12 

Soyaki 

2 

- 

- 

5 

35-40 

10-12 

Germian 

2 

- 

0,9 

5 

8-12 

10-12 

O’rik 

Turshak 

2 

- 

 

4 

8-10 

10-12 

Quraga 

2 

- 

 

4 

6-8 

6-7 

Qaysa 

2 

- 

 

4 

6-8 

7-8 

Olma 

Oddiy 

2 

- 

 

3 

14-16 

12 

Yaxshilang

an 

2 

2 

 

3 

10-12 

10 

Olxo’ri 

Danakli 

1,5 

- 

0,9 

4 

8-10 

10-12 

Danaksiz 

2 

- 

0,9 

4 

6-8 

8 

Shaftoli 

1,5 

- 

0,9 

4 

6-8 

12 

Olcha 

1,5 

- 

0,9 

4 

6-8 

7-8 

Nok 

2 

- 

- 

6 

6-8 

14 

Eslatma: 

Quritishda  150  kg  sig’imli  dudlash  kamerasi,  bir  ish  kunida  (7soat)  5 

tonnagacha olma kesuvchi uskunalardan foydalaniladi. 

13-jadval 

Mevalarni quritishga kelib tushish mavsumi 

Mahsu

-lot 

turi 

May 

Iyun 

Iyul 

Avgust 

Sentyabr 

Oktyabr 

III 

I 

II  III 

I 

II  III 

I 

II  III 

I 

II  II

I 

I 

II  III 

Olcha    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

O’rik   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Olma    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nok 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Anjir   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Shaftol

i 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Uzum   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

45 

 

1-vazifa. 

Quritishga  keltirilgan  400  t  olmaning  200  tonnasini  yaxshilangan  va  200 

tonnasini  oddiy  usulda  quritish  uchun  talab  etiladigan  uskuna  va  materiallar  hamda 

kuritish maydonini hisoblang.  

Ishlash tartibi

: topshiriq 12 va 13-jadvallardan foydalangan holda echiladi. 

1. Jadvaldan foydalanib olmani quritish muddati topiladi, ya’ni: oddiy usulda - 14 kun. 

Yaxshilangan usulda – 10 kun 

2. Quritishlar soni qancha? Buning uchun - jadvaldan quritishga kelib tushish mavsumini 

maxsulotning kurish muddatiga bo’linadi, ya’ni: Oddiy usulda: 100 : 14 q 7 marta. 

Yaxshilangan usulda: 100 : 10 q 10 marta 

3. Bitta partiyada qancha mahsulot quritiladi? Buning uchun quritiladigan jami mahsulotni 

quritishlar soniga bo’lib topamiz, ya’ni; oddiy usulda: 200 t: 7 q 28,5t. 

Yaxshilangan usulda: 200 t : 10 q 10 t 

4. Bitga partiya mahsulotni quritish uchun qancha patnis kerak? Oddiy usulda: 28,5t : 3 kg 

q 9500 dona. 

Yaxshilangan usulda: 10 t: Zkg q 3333 dona 

5. Jami mahsulot uchun talab etiladigan oltingugur va osh tuzi? Oltingugurt - 400 t x 2kg q 

800 kg 

Osh tuzi - 200 t x 2 kg q 400 kg 

6. Mahsulot partiyasini quritish uchun qancha maydon kerak?  

Oddiy usulda 28,5t : 12 kg/m

2

 q 2375 m

2

 

Yaxshilangan usulda 10t : 10 kg/m

2

 q 1000 m

2  

Shu usulda quyidagi vazifalarni bajaring. 

2-vazifa.

  Mavsum  davomida  keltiriladigan  300  t  uzum  mevasidan  125  t  mahsulotni 

sabza, 100 t mahsulotni shig’ani va 75 t mahsulotni bedona usulida quritish uchun zarur 

materiallar, uskunalar va quritish maydoniga bo’lgan talabni aniqlang. 

3-vazifa.

 Mavsum davomida keltiriladigan 180t o’rik mevasi-dan 80 tonnasini turshak, 

50  tonnasini  quraga  va  50  t  mahsulotni  qaysa  usulida  kuritish  uchun  zarur  materiallar, 

uskunalar va quritish maydoniga bo’lgan talabni aniqlang? 

4-vazifa.

 Mavsum davomida keltiriladigan 30 t olxo’ri mevasining 20 t qismini 

danakli va 10 tonnasini danaksiz usulda quritish uchun zarur materiaplar va quritish 

maydoniga bo’lgan talabni aniklang. 

Eslatib  o’tish  kerakki,  xo’jaliklarda  quritish  maydonidan  tashqari  soyaki  usulda 

quritiladigan mevalar (xususan, uzum) uchun maxsus soyaki xonalar ham quriladi. Soyaki 

xonalar  paxsa  devordan  quriladi,  ularning  ikki  tomonidagi  devorida  havoning  yaxshi 

aylanib  turishi  uchun  juda  ko’p  tirqishlar  qoldiriladi.  Bunday  soyakixonalarda  qurigan 

mahsulotning  sifati, tayyor  mahsulot  chiqishi  va  vitaminlilik  darajasi  juda  yuqori  bo’ladi 

(23-rasm). 

---

46 

 

 

23-rasm. 

Meva-uzum quritiladigan soyaki xona 

 

 

Кerakli  jixoz  va  materiallar:

  mevalarni  quritish  bo’yicha  javdvallar,  sxemalar, 

kalkulyator, qalam, chizg’ich. 

Nazorat savollari: 

1.

 

Olma, uzum va boshqa mevalarni quritish texnologiyasini tavsiflab bering. 

2.

 

Quritilgan uzum va mevalarning yangi xo’l mevalardan qanday avzalligi bor? 

3.

 

Uzumni quritish oldidan issiq ishqor suvi bilan ishlashning qanday ahamiyati bor? 

4.

 

Quritilgan meva-uzum mahsulotlariga qanday idishlarni ishlatish mumkin?