O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Makrodarajada   tartibga   solishning   ikki   mexanizmining   asosiy 

xususiyatlari

Bozor mexanizmi – o‘z-o‘zini tartiblash

Davlat   mexanizmi   – 

davlat   tomonidan 

tartiblash

Bozor   tovarlar   ishlab   chiqarligandan   so‘ng   ishlab 

chiqarishga ta’sir ko‘rsatadi.

Bozorning   individual,   alohida   sub’ektlari   o‘zlari 

manfaatdor   bo‘lmagan   makroiqtisodiy   struktura 

o‘zgarishlarini amalga oshirmaydilar.

Bozor sub’ektlari o‘z kapitallarini foyda keltirmaydigan 

samarasiz ishlab chiqarishga qo‘ymaydilar.

Bozor o‘zgaruvchan haridor talabiga tezda moslashadi

Ishlab   chiqarish   (nima,   qanday,   qancha,   kim   uchun) 

yechimlari mikrodarajadafirma, uy xo‘jaliklari miqyosida 

qabul qilinadi. 

Boshqarish gorizontal (sherikchilik) asosida, firmalar va 

uy xo‘jaliklari o‘rtasidagi aloqalar asosida tashkil etiladi. 

Xo‘jalik   aloqalarini   tartibga   solish   faqat   shartnoma   va 

manfaatlarga asoslanadi

38

---

Men tarqatma materiyalni uyda tayyorlagan vaqtimda bozor mexanizmiga 

o’zim javob yozib keldim ulardan esa Davlat mexanizmini bozor mexanizmiga 

qiyosiy   taqqoslama   javoblarni   yozishlarni   topshiriq   qilib   berdim.   Taqatma 

materialni tarqatish va texnologiya haqida tushuncha berishga 5 daqiqa ajratdim va 

ularga bu tarqatma materialdagi jadvallarni tuldirib berishlari uchun 10 daqiqa vaqt 

berdim. 10 daqiqadan so’ng talabalardan tarqatma materiallarni yeg’ib oldim va 

ularni talabalar bilan tahlil qildik. Talabalar bilan tahlil qilib talabalarni baholash 

uchun 15 daqiqa vaqt ajratdim. Guruhning 70% i xatosiz to’liq shaklda to’g’ri 

javob berishdi va eng to’g’ri ko’rinish quyidagicha edi.