|
To‘rtinchi kun.
Nonushta (7.30-8.00). Tarixiy joylarga sayohat (8.00-
13.30). Tushlik (13.30-14.30). Bo‘sh vaqt (14.30-20.00). Kechki ovqat (20.00-
21.00). Tungi uyqu (bo‘sh vaqt).
Beshinchi kun.
Nonushta (7.30-8.00). Buxoroga jo‘nash. (8.00-12.00)
Joylashish va dam olish (12.00-13.00). Tushlik (13.00-14.00). Shahar bo‘ylab
ekskursiya, Labi-Hovuzdagi teatrlashtirilgan shouda ishtirok etish (15.00-20.00).
Kechki ovqat (20.00-21.00). Tungi uyqu (bo‘sh vaqt).
Oltinchi kun.
Nonushta (7.30-8.00). Tarixiy obidalarga sayr qilish (8.00-
13.30). Tushlik (13.30-14.30). Bo‘sh vaqt (14.30-20.00). Kechki ovqat (20.00-
21.00). Tungi uyqu (bo‘sh vaqt).
Yettinchi kun.
Nonushta (7.30-8.00). Toshkentga jo‘nash (8.00-18.00).
Yo‘lda tushlik (13.00-14.00). Shahar bo‘ylab ekskursiya (18.00-21.00). Aeroportga
transfert (21.00). Parijga uchib ketish (24.00).
Yuqoridagilardan shu narsa ma’lum bo‘lmoqdaki, yo‘nalish batafsil va
mukammal bo‘lishi, shahar bo’ylab harakatlanish xaritalari uning tarkibida mavjud
bo‘lishi talab etiladi. Unda barcha diqqatga sazovor joylar, mehmonxonalar,
restoranlar, aloqa telefonlari va boshqa zarur bo‘lgan foydali ma’lumotlar bo‘lishi
zarur. Masalan, turistlar o‘z sayohatlari davomida astronomiya fanining rivojiga
buyuk hissasini qo‘shgan alloma – Mirzo Ulug‘bekning observatoriyasiga tashrif
buyuradi. Shu sababli, Ulug‘bekning tarixiy hayoti va ilmiy faoliyatiga batafsil
to‘xtalish, ma’lumot berish zarur. Bundan tashqari turistlar yo‘lidagi qadimgi
kishilarni to‘xtagan joylarini ham qayd etish mumkin. Bularning barchasini jarangli
va mazmunli nomlar bilan yetkazish lozim.
Yuqorida qayd etilganidek, turmahsulot turistlarga paket («pekidj») larda
sotiladi. Turoperator turagentlarga komission chegirmalar taqdim etadi yoki
turagent o‘z xizmatlari – reklama, mijozlarni topish, hujjatlarni rasmiylashtirish va
boshqalar uchun ustama haq qo‘yadi. Shu bilan birga, paketdagi taqdim etilayotgan
turning narxini hisoblashni bilish lozim. Turmahsulotning narxini normativ
kalkulyatsiya usuli bilan hisoblash mumkin. Unga turistlarga xizmat ko‘rsatish va
160
turistlar guruhini kuzatish bilan bog‘liq bo‘lgan barcha sarf-harajatlar kiradi.
Turmahsulot narxining formulasi qo‘yidagicha hisoblanadi:
Ngr
Ntour
Kd
ZT
T
Stax
SU
Ptur
Pr
Bu yerda, Ptur – milliy valyutada bitta turistning turpaket narxi (yoki dollar
ekvivalentida);
SU – turoperatorning turpaketi ichiga kiradigan xizmatlar tannarxi; Stax –
alohida xizmat turlari bo‘yicha bilvosita soliqlar summasi (NDS);
PrT – turoperatorning milliy valyutadagi foydasi (yoki dollar ekvivaletidagi);
ZT – turpaket tarkibiga kiruvchi alohida xizmat turlari uchun turistga
turoperator taqdim etayotgan chegirma;
Kd –turagentni komission mukofotlash (ko‘p hollarda bu turpaket narxiga
qo‘shimcha yoki turoperatornngi turagent foydasiga narxdan chegirmasi);
Ntour – guruhdagi turistlar soni;
Ngr – guruhga yo‘lboshchi sifatida hamkorlik qiluvchilarning soni.
Turpaket narxi to‘g‘risida fikr yuritilganda, quyidagilarni qayd qilish juda
muhim, jumladan:
-
turist mazkur turpaket narxi ichiga kirmaydigan qo‘shimcha xizmatlarni
buyuradi, biroq, buning uchun qo‘shimcha haq to‘lashga tayyor;
-
turistlar soni qanchalik ko‘p bo‘lsa, turoperator turagentga taqdim
etayotgan chegirmasi shunchalik katta bo‘ladi va kishi boshiga hisoblaganda
turning tannarxi shuncha past bo‘ladi;
-
ba’zida tur narxi nomavsumiy vaqtda transportga, joylashtiriish
vositalariga, diqqatga sazovor joylarga ekskursiyalar yanada past narxlarda
belgilanadi, turistlarni yosh tarkibiga (bolalar va maktab o‘quvchilariga) turizmni
ko‘pgina xizmatlarining narxiga kattagina chegirmalar beriladi, mintaqaga ba’zi
davlatlar chet el turistlarini ko‘proq jalb etish maqsadida turizm faoliyati uchun
imtiyozlar taqdim etadi;
161
-
turpaket narxiga kiruvchi foyda turizm korxonasi tomonidan harajatlar
tannarxiga nisbatan foizlarda belgilanadi, ammo bunda mazkur turmahsulotga
ehtiyoj darajasini hisobga olish zarur.
Bularning barchasida narx doimo elastik, moslashuvchan bo‘lishi, ya’ni
bozor o‘zgarishlariga aniq moslashishini hisobga olishi zarur.
162
Do'stlaringiz bilan baham: |
