“tasdiqlayman” Termiz shahar hokimi I. B. Xudayberdiyev

2-bob. Markaz faoliyatini tashkil etish, markazning asosiy maqsad va 

vazifalari hamda huquq va majburiyatlari 

1-§. Markazning asosiy maqsad va vazifalari 

8. Markazning asosiy maqsadlari: 

mahallabay  ishlash  asosida  aholi  bandligini  ta’minlash,  tadbirkorlikka  va 

oʻzini oʻzi band qilib ishlash faoliyatiga jalb qilish; 

mahallalardagi 

ijtimoiy-iqtisodiy 

holatni 

“xonadonbay” 

oʻrganish 

natijalaridan  kelib  chiqib,  mahallalarni  “namunali”,  “oʻrta”,  “ogʻir”  mahallalarga 

ajratgan  holda  barcha  mahalalarni  “namunali”  mahallalarga  oʻtkazish  choralarini 

koʻrish; 

mahallalarning  “oʻsish  nuqtalari”ni  (ixtisoslashuv  yoʻnalishlarini)  aniqlash 

va  yangi  tadbirkorlikni,  shu  jumladan,  “drayver”  loyihalarni  amalga  oshirishda 

tashabbuskorlarga  koʻmaklashish  va  shu  orqali  har  bir  mahallaning  ijtimoiy-

iqtisodiy rivojlanishini ta’minlash; 

“Temir daftar”ga kiritilgan oilalar, “Yoshlar daftari”ga kiritilgan yoshlar va 

“Ayollar daftari”ga kiritilgan xotin-qizlarning muammolarini oʻrganib, ularga aniq 

yoʻnalishlar (kasb-hunarga oʻqitish, ish bilan ta’minlash, tadbirkorlikka jalb etish, 

moddiy yordam berish) boʻyicha manzilli koʻmaklashish; 

mahallalardagi  tadbirkorlik  faoliyatini amalga oshirishga toʻsiq boʻlayotgan 

(yer  ajratish,  qurilish  uchun  ruxsat  berish,  turli  xil  faoliyatlar  uchun  litsenziya 

olish, boʻsh bino va yer maydonlarini tadbirkorlik uchun ajratish, kommunikatsiya 

tizimlariga ulanish) muammolarni tezkorlik bilan hal etish choralarini koʻrish 

Vazirlar  Mahkamasining  “Mahallabay”  ishlash  tizimini  amaliyotga  joriy 

etish  va  aholining  tadbirkorlik  tashabbuslarini  yanada  qoʻllab-quvvatlash  chora-

tadbirlari  toʻgʻrisida”  2021-yil  19-martdagi  152-son  qarorida  nazarda  tutilgan 

asosiy yoʻnalishlarni samarali amalga oshirishdan iborat. 

9. Quyidagilar  Markazning  asosiy  vazifalari  va  faoliyat  yoʻnalishlari 

hisoblanadi: 

mahallalardagi  ijtimoiy-iqtisodiy  holatni “xonadonbay” oʻrganish, jumladan 

aholining  bandlik  darajasini,  oilalarning  daromad  manbalarini,  tomorqa  erlaridan 

foydalanish  holatini  hamda  daromadli  mehnatga  boʻlgan  intilishi  va  ehtiyojlarini 

tahlil  qilish  orqali  mahalla  toʻgʻrisida  kompleks  ma’lumotlar  bazasi  (pasporti)ni 

shakllantirish; 

aholi  bandligini  ta’minlash  va  doimiy  daromad  manbaini  yaratish  orqali 

kambagʻallikni qisqartirish choralarini koʻrish; 

---

mahallabay 

ishlash 

asosida 

tadbirkorlikni 

yanada 

rivojlantirishga 

koʻmaklashish  hamda  aholini  kasb-hunar  va  tadbirkorlikka  oʻqitishni 

tashkillashtirish; 

“ogʻir”  mahallalarda  “yetakchi”  tadbirkor  bilan  ishlash  istagi  boʻlgan 

tashabbuskorlarni oʻqitish, mahsulot ishlab chiqarish uchun zarur asbob-uskuna va 

xomashyo  bilan  ta’minlash,  shuningdek  ishlab  chiqargan  (yetishtirilgan) 

mahsulotlarni  sotishga  koʻmaklashish  jarayonlarini  tashkil  etish  uchun  ularga 

“yetakchi” tadbirkorlarni biriktirish; 

tadbirkorlik  qilish  istagida  boʻlgan  fuqarolarga,  shu  jumladan,  ayollar  va 

yoshlarga kredit hamda subsidiyalar olishda koʻmaklashish; 

noqonuniy  faoliyat  yuritayotgan  shaxslar  va  tadbirkorlik  subyektlariga 

faoliyatini qonuniylashtirish uchun koʻmaklashish; 

tadbirkorlik  faoliyatini  boshlash  istagida  boʻlgan  shaxslarga  tadbirkorlik 

koʻnikmalarini shakllantirishda koʻmaklashish; 

norasmiy ishlayotgan shaxslar faoliyatini legallashtirishga koʻmaklashish; 

tadbirkorlik  subyektlari  faoliyatiga  bogʻliq  boʻlgan  qonunchilikdagi 

oʻzgarishlarni  yetkazish  boʻyicha  mutaxassislarni  jalb  etgan  holda  seminarlar 

tashkil etish; 

mahallada tadbirkorlikni rivojlantirish maqsadida investitsiyalar jalb etish; 

mahalladagi  ishlab  chiqaruvchilarning  mahsulotlarini  realizatsiya  qilish 

boʻyicha bozor topishga koʻmaklashish, buning uchun kooperatsiya yarmarkalarini 

tashkil  qilish,  yirik  savdo  markazlari  va  eksportyorlar  bilan  uchrashuvlar  tashkil 

qilish; 

faoliyatini  vaqtincha  toʻxtatgan  tadbirkorlik  subyektlarining  faoliyatini 

tiklash  uchun  amaliy  yordam  koʻrsatish  hamda  ishlab  turgan  tadbirkorlik 

subyektlari faoliyatini kengaytirish boʻyicha koʻmaklashish; 

tadbirkorlik, 

hunarmandchilik 

qilish 

istagini 

bildirgan 

fuqarolarga 

zamonaviy asbob-uskunalar va mini-texnologiyalar topishga koʻmaklashish; 

mahalladagi  mavjud  infratuzilma  bilan  bogʻliq  muammolarni  hal  etish 

choralarini  koʻrish  hamda  xorijda  mehnat  faoliyatini  amalga  oshirish  va  malaka 

oshirish istagini bildirgan fuqarolar bilan ishlash. 

10. Markaz boʻlimlarining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: 

a) Tadbirkorlikni rivojlantirish boʻlimi: 

mahallabay 

ishlash 

asosida 

mahallalarning 

“oʻsish 

nuqtalari”ni 

(ixtisoslashuv  yoʻnalishlarini)  aniqlash  va  yangi  tadbirkorlikni,  shu  jumladan, 

---

“drayver”  loyihalarni  amalga  oshirishda  tashabbuskorlarga  koʻmaklashadi  va  shu 

orqali har bir mahallaning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishini ta’minlaydi; 

mahallalardagi 

ijtimoiy-iqtisodiy 

holatni 

“xonadonbay” 

oʻrganish 

natijalaridan  kelib  chiqib,  xonadonlarni  ixtisoslashuv  yoʻnalishlarini  va 

imkoniyatlarini  oʻrgangan  holda  ularni  biznesga  yoʻnaltirish  chora-tadbirlarini 

belgilaydi; 

mahallalarda  Hokim  yordamchilari  bilan  birgalikda  xonadonboy  oʻrganish 

natijalaridan kelib chiqib, aholining oilaviy tadbirkorligini rivojlantirish, jumladan 

ularning  hunarmandchilik,  kasanachilik,  tomorqadan  samarali  foydalanish,  kichik 

ishlab chiqarish, xizmat koʻrsatish va boshqa turdagi faoliyatlarini yoʻlga qoʻyishi 

boʻyicha kasb-hunar va tadbirkorlikka oʻqitish talablarini ishlab chiqadi; 

mahallalardagi 

ijtimoiy-iqtisodiy 

holatni 

“xonadonbay” 

oʻrganish 

natijalaridan  kelib  chiqib,  mahallalarni  “namunali”,  “oʻrta”,  “ogʻir”  mahalalarga 

ajratgan holda “namunali” mahallalarga oʻtkazish choralarini koʻradi;  

“ogʻir”  mahallalarda  “yetakchi”  tadbirkor  bilan  ishlash  istagi  boʻlgan 

tashabbuskorlarni oʻqitish, mahsulot ishlab chiqarish uchun zarur asbob-uskuna va 

xom  ashyo  bilan  ta’minlash,  shuningdek  ishlab  chiqargan  (yetishtirilgan) 

mahsulotlarni  sotishga  koʻmaklashish  jarayonlarini  tashkil  etish  uchun  ularga 

“yetakchi” tadbirkorlarni biriktiradi; 

tadbirkorlar  va  tadbirkorlik  bilan  shugʻullanish  istagidagi  jismoniy 

shaxslarga kredit olishlarida tijorat banklari bilan hamkorlikda koʻmaklashadi; 

mahallalar  kesimida  iqtisodiy  faoliyatga  jalb  qilinmagan  mineral  xomashyo 

resurslari, ishlab chiqarish salohiyatini aniqlash va samarali foydalanish choralarini 

koʻradi; 

faoliyatini  vaqtincha  toʻxtatgan  tadbirkorlik  subyektlarining  faoliyatini 

tiklash  va  ishlab  turgan  tadbirkorlik  subyektlari  faoliyatini  kengaytirish  boʻyicha 

koʻmaklashadi; 

mahalliy  tadbirkorlarga  zamonaviy  texnologiyalarni  sotib  olishida  amaliy 

yordam beradi. 

b) Kasb-hunar  va  tadbirkorlikka  oʻqitish  hamda  bandlikka  koʻmaklashish 

boʻlimi: 

termiz  shaharda  tadbirkorlikka  koʻmaklashish  markazi,  monomarkazlar, 

kasb-hunarga  oʻqitish  markazlari  va  sohaviy  uyushmalar  bilan  hamkorlikda 

mahallalarda  oilaviy  tadbirkorlik  va  hunarmandchilikni  rivojlantirish  choralarini 

koʻradi; 

---

uy  xoʻjaligida  amalga  oshirish  mumkin  boʻlgan,  foydalanilmayotgan 

imkoniyatlarni  aniqlash  hamda  undan  foydalangan  holda  xizmat  koʻrsatish  va 

ishlab chiqarishni tashkil etish chora-tadbirlarini koʻradi; 

oilaviy kasanachilar bilan korxonalar oʻrtasida oʻzaro iqtisodiy hamkorlikni 

kengaytirish,  shu  jumladan,  korxonalar  buyurtmalarini  uy  sharoitlarida  bajarish 

istagini  bildiruvchi  mahallalar  aholisini  aniqlash  va  ularni  korxonalar  bilan 

bogʻlash choralarini koʻradi; 

oilaviy  tadbirkorlik,  hunarmandchilik  va  oʻzini-oʻzi  band  qilish  faoliyatida 

yuzaga kelgan muammolarni tezkorlik bilan hal qilish choralarini koʻradi; 

mutasaddi  idoralar  bilan  hamkorlikda  mahallalarda  ishsiz  aholini  kasb 

hunarga  va  tadbikorlikka  oʻqitish  hamda  ularni  ish  bilan  ta’minlash  choralarini 

koʻradi; 

ijtimoiy  himoya  muxtoj  va  ishsiz  fuqarolarni,  ayniqsa  moddiy  yordam  va 

koʻmakka  muhtoj  oilalarning  roʻyxatlariga  kiritilgan  oilalarni  kasb-hunarga 

oʻrgatish va ularning mehnat faolligini oshirish boʻyicha ishlarni amalga oshiradi; 

chet  elda  ishlash  istagini  bildirgan  fuqarolarni  kasb-xunarga  oʻqitish, 

huquqiy bilimlarini oshirish boʻyicha oʻqitish ishlarini tashkil etadi; 

boʻsh ish oʻrinlari toʻgʻrisidagi ma’lumotlar bazasini shakllantiradi va ishsiz 

aholini boʻsh ish oʻrinlariga jalb qilish choralarini koʻradi. 

v) Infratuzilmani rivojlantirish boʻlimi: 

issiqlik  ta’minoti  tizimida,  jumladan  energiya  va  resursni  tejaydigan  yangi 

texnologiya va uskunalarni joriy qilinishini monitoring qiladi; 

jismoniy  va  yuridik  shaxslarning  uy-joy  kommunal  xizmatlarga  boʻlgan 

talabini oʻrganadi va tuman hokimiga va mas’ul tashkilotlarga belgilangan tartibda 

dasturga kiritish boʻyicha taklif kiritadi;  

aholiga  va  tadbirkorlarga  energiya  tejaydigan  zamonaviy  texnologiyalarni 

joriy qilish boʻyicha targʻibot ishlarini amalga oshiradi; 

koʻp xonadonli uy-joy fondi, issiqlik ta’minoti, ichimlik suv va kanalizatsiya 

tizimlari holatini oʻrganadi va monitoring qiladi; 

xonadonlarni, jumladan koʻp xonadonli uy-joy fondini kuz-qish mavsumida 

barqaror ishlashga tayyorlash borasida ishlarni tashkil qilishda koʻmaklashadi; 

taalluqli  idoralar  bilan  hamkorlikda  mahallalardagi  yoʻllar  holatini 

yaxshilash choralarini koʻradi.